Mâm ngũ quả ngày Tết: Ý nghĩa sâu sắc và cách bày trí đẹp mắt

Mâm ngũ quả ngày Tết là nét đẹp văn hóa truyền thống của người Việt, tượng trưng cho ước nguyện về một năm mới an lành và sung túc. Tùy từng vùng miền, mâm ngũ quả lại được bày biện với những loại quả khác nhau, mang theo những ý nghĩa riêng biệt.

Mâm ngũ quả ngày Tết: Truyền thống ý nghĩa & những điều bạn chưa biết

Mâm ngũ quả ngày Tết là mâm trái cây với khoảng năm loại hoa quả khác nhau, được đặt trang trọng trên bàn thờ tổ tiên. Mâm ngũ quả Tết không chỉ là vật phẩm trang trí mà còn chứa đựng những ước vọng tốt đẹp của gia chủ về một năm mới an khang, thịnh vượng thông qua tên gọi, màu sắc và cách sắp xếp của chúng.

Mâm ngũ quả Tết là biểu tượng của niềm tin và hy vọng về một năm mới đủ đầy
Mâm ngũ quả Tết là biểu tượng của niềm tin và hy vọng về một năm mới đủ đầy (Ảnh: gomsulongloan.vn)

Dù đều hướng đến những điều tốt đẹp, mâm ngũ quả ở mỗi miền lại mang những nét riêng, phản ánh văn hóa, khí hậu và quan niệm sống đặc trưng của từng vùng.

Mâm ngũ quả miền Bắc

Theo quan niệm của người miền Bắc, một mâm ngũ quả đẹp phải có đầy đủ các loại trái cây như: chuối xanh, bưởi, phật thủ, sung, hồng, quất cảnh, ớt, dứa,… với màu sắc được phối hợp hài hòa theo thuyết Ngũ hành:

  • Kim – Màu trắng.
  • Mộc – Màu xanh lá.
  • Thủy – Màu đen.
  • Hỏa – Màu đỏ.
  • Thổ –  Màu vàng.
Mâm ngũ quả miền Bắc tuy sặc sỡ nhưng vẫn đề cao sự cân bằng Ngũ hành
Mâm ngũ quả miền Bắc tuy sặc sỡ nhưng vẫn đề cao sự cân bằng Ngũ hành (Ảnh: dienmayxanh.com)

Mâm ngũ quả miền Nam

Trong văn hóa miền Nam, mâm ngũ quả mang ý nghĩa “Cầu sung vừa đủ xài”, thể hiện mong ước về một cuộc sống sung túc vừa đủ. Ý nghĩa này được gửi gắm qua năm loại quả: 

  • Mãng cầu.
  • Sung.
  • Dừa.
  • Đu đủ.
  • Xoài.
Mâm ngũ quả ngày Tết miền Nam gửi gắm ước nguyện đủ ăn đủ mặc
Mâm ngũ quả ngày Tết miền Nam gửi gắm ước nguyện đủ ăn đủ mặc (Ảnh: Sưu tầm Internet)

Bên cạnh đó, mâm ngũ của miền Nam kiêng kỵ bày biện những loại trái cây có âm đọc mang ý nghĩa không may mắn như:

  • Chuối: Chúi nhủi, làm ăn không phất lên được.
  • Lê: Lê lết, đổ bể, dễ thất bại.
  • Cam và quýt: Quýt làm cam chịu.

Mâm ngũ quả miền Trung

Do đặc điểm khí hậu khắc nghiệt, thường xuyên gánh chịu thiên tai, bão lũ, dải đất miền Trung không màu mỡ, ít trái cây. Bởi vậy, mâm ngũ quả ngày Tết của người dân nơi đây thường được bày biện giản dị, không câu nệ hình thức mà chú trọng vào tấm lòng thành kính.

Các loại trái cây thường thấy trong mâm ngũ quả Tết của người miền Trung bao gồm: Thanh long, chuối, dưa hấu, mãng cầu, dứa, sung, cam, quýt.  Dù đơn giản, mâm ngũ quả ấy vẫn thể hiện đầy đủ ước mong về một năm mới an lành, đủ đầy.

Mâm ngũ quả miền Trung tuy giản dị nhưng chứa đựng giá trị tinh thần sâu sắc
Mâm ngũ quả miền Trung tuy giản dị nhưng chứa đựng giá trị tinh thần sâu sắc (Ảnh: baoquangngai.vn)

Hướng dẫn cách bày mâm ngũ quả ngày Tết đẹp mắt

Để có một mâm ngũ quả vừa đẹp mắt, vừa mang nhiều ý nghĩa tốt lành, việc lựa chọn trái cây và cách bày trí đóng vai trò vô cùng quan trọng. Dưới đây là những hướng dẫn chi tiết giúp bạn có một mâm ngũ quả hoàn hảo.

Việc bày mâm ngũ quả ngày Tết đòi hỏi sự cẩn trọng, tỉ mỉ và chu đáo
Việc bày mâm ngũ quả ngày Tết đòi hỏi sự cẩn trọng, tỉ mỉ và chu đáo (Ảnh: Sưu tầm Internet)

Cách chọn quả tươi và đẹp

Việc lựa chọn trái cây là bước khởi đầu quan trọng để có một mâm ngũ quả đẹp mắt, màu sắc tươi mới, giữ được lâu. Dưới đây là những tiêu chí giúp bạn chọn được những quả tốt nhất:

  • Độ tươi ngon: Ưu tiên những quả còn cuống tươi xanh, không bị héo úa, khô quăn hoặc bị cắt rời. Vỏ quả nên căng bóng và không bị trầy xước hay dập nát.
  • Kích thước: Chọn các loại quả có kích thước tương đồng để tạo sự cân đối cho mâm ngũ quả, đồng thời tránh những quả méo mó, dị dạng.
  • Tính thời vụ: Nên chọn quả theo mùa vì quả đúng mùa thường tươi ngon, hương vị đậm đà và giá thành hợp lý.
Trái cây tươi ngon là yếu tố tiên quyết để có một mâm ngũ quả đẹp và ý nghĩa
Trái cây tươi ngon là yếu tố tiên quyết để có một mâm ngũ quả đẹp và ý nghĩa (Ảnh: ksetup.net)

Các bước bày trí mâm ngũ quả chuẩn phong thủy

Cách bày mâm ngũ quả ngày Tết không có một khuôn mẫu cố định mà thay đổi tùy theo phong tục, tập quán và quan niệm của mỗi gia đình. Dưới đây là ba kiểu bày trí phổ biến mà bạn có thể tham khảo:

  • Cách sắp xếp truyền thống: Kiểu bày trí này chú trọng đến cấu trúc vững chắc với các quả lớn đặt ở dưới, nhỏ dần lên trên. Nải chuối thường được đặt dưới cùng tượng trưng cho sự đoàn tụ, gắn kết bền chặt của gia đình.
  • Bày mâm ngũ quả theo Ngũ hành: Để tạo sự cân bằng giữa năm yếu tố Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ, mâm ngũ quả được bày trí với các loại trái cây tương ứng, chẳng hạn như chuối (Mộc), bưởi (Thổ), dưa hấu (Thủy).
  • Cách bày theo hình dáng: Mâm ngũ quả có thể được bày theo hình tròn (viên mãn, trọn vẹn), hình vuông (ổn định, vững chắc) hoặc hình kim tự pháp (phát triển).
Có vô vàn cách chưng mâm ngũ quả ngày Tết sáng tạo, ý nghĩa
Có vô vàn cách chưng mâm ngũ quả ngày Tết sáng tạo, ý nghĩa (Ảnh: Sưu tầm Internet)

Mẹo làm đẹp cho mâm ngũ quả thêm sinh động

Để mâm ngũ quả thêm phần bắt mắt và sinh động, bạn có thể áp dụng một số mẹo trang trí đơn giản nhưng hiệu quả sau:

  • Dùng dây ruy băng, lá xanh hoặc hoa tươi để trang trí mâm ngũ quả ngày Tết.
  • Phối hợp màu sắc trái cây theo từng gam màu nóng (đỏ, cam, vàng) hoặc gam màu lạnh (xanh lá, xanh dương) để tạo sự hài hòa và thống nhất.
  • Tạo sự phân tầng cho mâm ngũ quả nhờ các loại chân đế hoặc đĩa nhỏ để nâng một số quả lên cao hơn.
Tổng hợp các mẹo trang trí mâm ngũ quả ấn tượng
Tổng hợp các mẹo trang trí mâm ngũ quả ấn tượng (Ảnh: Sưu tầm Internet)

Một số mẫu mâm ngũ quả đẹp

Nếu bạn đang tìm kiếm ý tưởng để bày trí mâm ngũ quả thêm phần đặc sắc, hãy tham khảo một số mẫu bày trí đẹp mắt sau đây.

Gợi ý mâm ngũ quả khắc chữ siêu đẹp chưng ngày Tết
Gợi ý mâm ngũ quả khắc chữ siêu đẹp chưng ngày Tết (Ảnh: Sưu tầm Internet)
Gợi ý các mẫu mâm ngũ quả sáng tạo, đẹp mắt và mang lại may mắn
Gợi ý các mẫu mâm ngũ quả sáng tạo, đẹp mắt và mang lại may mắn (Ảnh: Sưu tầm Internet)
Một số mâm ngũ quả đẹp, độc đáo chưng dịp Tết Nguyên Đán
Một số mâm ngũ quả đẹp, độc đáo chưng dịp Tết Nguyên Đán (Ảnh: Sưu tầm Internet)
Mẫu mâm ngũ quả Tết đơn giản cúng gia tiên
Mẫu mâm ngũ quả Tết đơn giản cúng gia tiên (Ảnh: Sưu tầm Internet)
Gợi ý cách trang trí mâm ngũ quả đẹp để chưng dịp Tết
Gợi ý cách trang trí mâm ngũ quả đẹp để chưng dịp Tết (Ảnh: Sưu tầm Internet)
Cắt tỉa sáng tạo cho mâm ngũ quả Tết thêm đẹp mắt và ý nghĩa (Ảnh: Sưu tầm Internet)
Mâm ngũ quả còn có thể được bày trí theo các hình dáng lạ mắt
Mâm ngũ quả còn có thể được bày trí theo các hình dáng lạ mắt (Ảnh: Sưu tầm Internet)
Mách bạn các mẫu kết hợp mâm ngũ quả với hoa tươi trong dịp Tết
Mách bạn các mẫu kết hợp mâm ngũ quả với hoa tươi trong dịp Tết (Ảnh: Sưu tầm Internet)

Một số lưu ý khi chuẩn bị mâm ngũ quả

Để gìn giữ nét đẹp văn hóa truyền thống trong ngày Tết cổ truyền, việc chuẩn bị mâm ngũ quả cần được thực hiện cẩn thận và chu đáo. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng mà bạn cần nằm lòng:

  • Chọn quả tươi, không bị dập nát, quá chín, sâu hay thối.
  • Ưu tiên quả có nguồn gốc rõ ràng nhằm đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm.
  • Không rửa quả trước khi bày.
  • Không nên bày quá nhiều quả lên mâm, vừa gây rối mắt, vừa dễ làm quả bị va chạm và nhanh hỏng.
  • Nên dùng quả thật cho mâm ngũ quả cúng gia tiên.
  • Nên chuẩn bị và bày mâm ngũ quả trước đêm 30 Tết (hoặc đêm 29 nếu là tháng thiếu) để kịp cúng giao thừa.
  • Thường xuyên lau bụi bẩn bám trên quả để mâm ngũ quả luôn tươi mới.
  • Tránh đặt mâm ngũ quả ở nơi quá nóng hoặc ẩm thấp, sẽ làm quả nhanh bị hỏng.
  • Nên đặt mâm ngũ quả ở phía bên phải bàn thờ (từ hướng nhìn từ ngoài vào).
  • Nếu không chắc chắn về cách bày trí hoặc lựa chọn quả, hãy hỏi ý kiến của người lớn tuổi.
Nên cúng gia tiên mâm ngũ quả bằng quả thật trước đêm 30 Tết
Nên cúng gia tiên mâm ngũ quả bằng quả thật trước đêm 30 Tết (Ảnh: Sưu tầm Internet)

Càng gần Tết, đường phố càng trở nên đông đúc và việc di chuyển cũng vì thế mà thêm phần khó khăn. Thấu hiểu điều đó, Xanh SM luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn trên mọi nẻo đường mà không lo bon chen, mất thời gian tìm nơi đỗ xe, gửi xe.

Thoát khỏi cảnh chen chúc mệt mỏi trong chợ Tết với Xanh SM
Thoát khỏi cảnh chen chúc mệt mỏi trong chợ Tết với Xanh SM (Ảnh: Xanh SM)

Đặc biệt, cùng Xanh SM đi chợ, bạn sẽ không còn phải lo lắng về việc mang vác nặng nhọc hay chen chúc trong chợ Tết. Xanh SM sẽ giúp bạn tiết kiệm tối đa thời gian và công sức để bạn có thêm thời gian tận hưởng không khí Tết bên người thân, gia đình.

Trong suốt dịp Tết, Xanh SM vẫn hoạt động liên tục để đáp ứng mọi nhu cầu di chuyển của khách hàng. Do đó, dù là những buổi sum họp ấm cúng, những cuộc gặp gỡ bạn bè hay những chuyến du xuân khám phá đó đây, Xanh SM luôn sẵn sàng phục vụ bạn một cách nhanh chóng và tận tâm.

Yên tâm du xuân trong dịp Tết Nguyên Đán với taxi Xanh SM
Yên tâm du xuân trong dịp Tết Nguyên Đán với taxi Xanh SM (Ảnh: Xanh SM)

Để đặt xe Xanh SM, bạn có thể liên hệ đến hotline 1900 2088 hoặc thực hiện theo 5 bước sau:

  • Bước 1: Tải và mở ng dụng xe Xanh SM trên điện thoại.
  • Bước 2: Nhập thông tin điểm đón và điểm đến mong muốn, chọn loại xe phù hợp.
  • Bước 3: Áp dụng các loại mã giảm giá tại mục “Ưu đãi” nếu có.
  • Bước 4: Bấm xác nhận đặt xe và thanh toán cước phí.
  • Bước 5: Chờ tài xế Xanh SM đến đón trong ít phút.
Tải app ngay để vi vu mọi nơi nhanh chóng, tiện lợi với xe Xanh SM
Tải app ngay để vi vu mọi nơi nhanh chóng, tiện lợi với xe Xanh SM (Ảnh: Xanh SM)

FAQ – Mọi người cùng hỏi về mâm ngũ quả ngày Tết

Dưới đây là phần giải đáp cho một số câu hỏi thường gặp liên quan đến mâm ngũ quả ngày Tết mà bạn có thể quan tâm.

Mâm ngũ quả miền Nam chưng gì?

Mâm ngũ quả miền Nam thường được bày biện theo mong ước “Cầu – Dừa – Đủ – Xoài – Sung” hoặc “Cầu – Sung – Vừa – Đủ – Xài”.

Cầu vừa đủ xài nghĩa là gì?

“Cầu vừa đủ xài” là một câu chúc Tết phổ biến ở miền Nam, thể hiện mong ước về một cuộc sống đủ đầy, sung túc vừa phải, không quá dư thừa nhưng cũng không thiếu thốn.

Mua quả gì thắp hương ngày Tết?

Việc lựa chọn quả thắp hương ngày Tết phụ thuộc vào phong tục và quan niệm của mỗi gia đình. Dù vậy, những loại quả như bưởi, đào, hồng, chuối, đu đủ, mãng cầu, xoài,… vẫn thường được lựa chọn để bày tỏ lòng thành kính và cầu mong những điều tốt đẹp.

Mỗi lần Tết đến Xuân về nhà nhà chưng hoa quả như quả mãng cầu dừa đu đủ xoài với ý nghĩa gì?

Việc chưng hoa quả, đặc biệt là các loại quả như mãng cầu, dừa, đu đủ, xoài trong dịp Tết mang nhiều ý nghĩa tốt đẹp như:

  • Thể hiện lòng thành kính đối với tổ tiên.
  • Cầu mong một năm mới an lành, may mắn, sung túc vừa đủ.
  • Tạo không khí tươi vui, ấm cúng cho ngày Tết.

Mâm ngũ quả để ở đâu?

Theo quan niệm “Đông bình Tây quả”, bình hoa nên đặt ở phía Đông, còn hoa quả – tức mâm ngũ quả – nên đặt ở phía Tây (bên phải bàn thờ theo hướng nhìn từ trong ra).

Đặt bát hương sau hay trước mâm ngũ quả mới đúng phong thủy?

Mâm ngũ quả thường được đặt ở phía trước bát hương trên bàn thờ, theo hướng người cúng bái nhìn vào. Tuy nhiên, nếu bàn thờ có chiều rộng nhỏ, bạn có thể đặt hai mâm ngũ quả nhỏ, mỗi bên một mâm đối xứng qua bát hương.

Tại sao không thắp hương dứa?

Trong tiếng Việt, từ “dứa” có âm gần giống với từ “dứt” hoặc “điếc”. Theo quan niệm ở một số nơi, việc đặt dứa lên bàn thờ có thể mang ý nghĩa không may mắn, tượng trưng cho sự đứt đoạn, dang dở hoặc khó khăn trong giao tiếp.

Mâm ngũ quả ngày Tết là một mỹ tục biểu thị những ước nguyện cát tường cho năm mới. Và để ngày Tết thêm phần trọn vẹn và ý nghĩa, hãy để Xanh SM đồng hành, vun đắp nét đẹp truyền thống bằng những chuyến di chuyển hiện đại, thân thiện với môi trường.

Xem thêm:

Share on facebook
Share on twitter
Share on linkedin

Bài viết gần đây