Hái lộc đầu năm là một nét văn hóa truyền thống đẹp của người Việt trong khoảnh khắc giao hòa thiêng liêng giữa đất trời. Hành động này này không chỉ thể hiện ước vọng về một năm mới an lành mà còn chứa đựng những ý nghĩa tâm linh sâu sắc
Hiểu đúng về phong tục hái lộc đầu xuân của người Việt
Hái lộc ngày Tết không chỉ đơn giản là bẻ một cành cây rồi đem về nhà. Trên thực tế, phong tục này ẩn chứa nhiều ý nghĩa văn hóa và tâm linh sâu sắc mà không phải ai cũng biết.
Hái lộc là gì? Diễn ra khi nào?
Hái lộc đầu năm là phong tục đẹp trong dịp Tết Nguyên Đán, nhất là đêm giao thừa. “Lộc” là những chồi non – tượng trưng cho sự sinh sôi, may mắn và tài lộc. Do đó, hành động hái lộc thể hiện ước mong “cố tống nghinh tân” – tiễn đưa những điều không trọn vẹn của năm cũ và đón chào một năm mới an lành, thịnh vượng.
Thời điểm hái lộc có thể khác nhau tùy theo phong tục của từng địa phương và gia đình. Dù vậy, phần lớn mọi người thường hái lộc vào đêm giao thừa hoặc sáng sớm mùng 1 Tết.
Khi đi hái lộc, mọi người thường chọn những cành non trên các cây cổ thụ ở đình, chùa, miếu hoặc những nơi công cộng. Họ nhẹ nhàng hái một vài cành, sau đó mang về nhà, cắm trong lọ hoa hoặc trang trí ở nơi trang trọng như một cách đón nhận may mắn và tài lộc cho cả năm.
Nguồn gốc của phong tục hái lộc ngày Tết
Tương truyền, phong tục hái lộc đầu xuân có nguồn gốc từ thời Vua Hùng. Chuyện kể rằng, vào một ngày đầu xuân nọ, Vua Hùng triệu tập các Lạc Hầu, Lạc Tướng, thần dân và các con để truyền dạy việc đi khai khẩn đất đai và trấn giữ các phương. Nhưng do quyến luyến cha mẹ, các con vua không muốn rời xa.
Để giải quyết tình huống này, Hoàng hậu đã hiến kế cho Vua Hùng làm lễ tế trời đất, sau đó dùng hình thức hái lộc để phân định phương hướng cho các con. Ai nhận được cành lộc nào thì sẽ đến trấn giữ phương đó. Từ đó, tục hái lộc đầu năm ra đời tượng trưng cho một sự khởi đầu suôn sẻ, được trời đất chứng giám và phù hộ.
Ý nghĩa của tục hái lộc đầu năm
Thông qua những chồi lộc non tươi – biểu tượng của sự may mắn, tục hái lộc đầu năm là cách người Việt mong cầu sức khỏe, tài lộc và bình an cho gia đạo. Bên cạnh đó, hành động hái lộc còn là sự bày tỏ lòng biết ơn và tôn kính đối với tổ tiên và cội nguồn – những người đã dày công khai phá và gìn giữ quê hương.
Cách thực hiện hái lộc đầu năm sao cho đúng?
Hái lộc đầu năm là một nét đẹp văn hóa nhưng đang dần xuất hiện những cách hiểu và thực hiện sai lệch. Thay vì nhẹ nhàng xin một cành lộc nhỏ, một số người lại có xu hướng chặt phá cây cối, thậm chí nhổ cả cây non về nhà. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến cảnh quan mà còn làm mất đi ý nghĩa tốt đẹp vốn có của tục.
Vậy làm thế nào để vừa giữ gìn được nét đẹp truyền thống, vừa thực hiện hái lộc một cách văn minh và ý nghĩa? Dưới đây là một số thông tin mà bạn có thể tham khảo.
Địa điểm hái lộc
Khi hái lộc, người ta thường đến những nơi linh thiêng như đình, chùa, miếu thờ hoặc những không gian công cộng có nhiều cây xanh như công viên. Những địa điểm này thường được xem là nơi hội tụ linh khí của đất trời nên rất thích hợp cho việc cầu an và hái lộc đầu năm.
Thời gian hái lộc đầu xuân
Thời điểm lý tưởng để hái lộc là ngay sau thời khắc giao thừa hoặc vào sáng sớm mùng 1 Tết. Theo quan niệm dân gian, ta nên tránh đi hái lộc vào buổi chiều tối để tránh chọn nhầm những cành lộc héo úa, ảnh hưởng đến vận may đầu năm.
Chọn cây lộc
Để mang lộc về nhà, bạn nên ưu tiên những cây tươi tốt, có nhiều mầm non mới nhú và lá phát triển xanh tươi. Những cành lộc như vậy tượng trưng cho sức sống mãnh liệt, sự sinh sôi nảy nở và mang lại nhiều điều tốt lành cho năm mới. Một số loại cây thường được chọn là đa, sung, si, sanh, tùng, trúc, mai, cúc,…
Để tránh những điều không may mắn trong năm mới, bạn nên hạn chế chọn những cây lộc có lá sắc nhọn hoặc mang màu sắc tối tăm. Bởi theo quan niệm dân gian, chúng có thể mang theo năng lượng tiêu cực vào không gian sống của bạn.
Cách hái lộc đầu năm
Quá trình hái lộc đầu năm cần được thực hiện sự nhẹ nhàng, tránh làm tổn thương đến cây cối và chỉ nên hái một vài cành nhỏ để tượng trưng. Sau khi hái lộc, hãy cúi đầu biết ơn đối với thần linh, Đức Phật và những linh hồn ngự trị nơi đây, đồng thời cầu nguyện cho gia đình một năm mới an khang, thịnh vượng.
Sau khi hái lộc
Cành lộc sau khi được hái về nên cắm vào bình hoa với nước sạch hoặc treo trước cửa nhà để vừa trang trí, vừa mang ý nghĩa tượng trưng cho “lộc xuân đã về”. Để trọn vẹn hơn, bạn cũng có thể thực hiện nghi thức cúng bái tổ tiên, nhằm thể hiện lòng thành kính và cầu mong những điều tốt lành cho gia đạo trong năm mới.
Những điều cần tránh khi hái lộc đầu năm để đón may mắn trọn vẹn
Khi hái lộc đầu năm, bạn cần lưu ý một số điều kiêng kỵ sau để đảm bảo may mắn và tránh những điều không tốt trong năm mới:
- Không hái lộc ở những nơi cấm hoặc khu vực bảo tồn.
- Không hái lộc với lòng tham lam hoặc tranh giành lộc với người khác.
- Tránh hái lộc vào buổi chiều hoặc những giờ không đẹp.
- Cẩn trọng, nhẹ nhàng khi hái lộc và tránh làm hư hại cây cối.
- Không hái lộc ở những cây đang bị bệnh hoặc yếu ớt.
- Không giẫm đạp lên hoa cỏ hoặc vứt rác bừa bãi tại nơi hái lộc.
- Không nên tự ý trèo cây để hái lộc (đặc biệt là cây cao) để tránh nguy hiểm.
- Nên xin phép trước khi hái lộc ở những nơi có người trông coi như đình, chùa, miếu,… để thể hiện sự tôn trọng.
Sau khi hái lộc, các gia đình thường tận hưởng không khí Tết bằng những chuyến du xuân, vãn cảnh đầu năm. Để những hành trình ấy thêm phần trọn vẹn và thoải mái, Xanh SM – dịch vụ xe thuần điện chất lượng cao sẵn sàng đồng hành cùng bạn.
Không chỉ sở hữu các dòng xe hiện đại, êm ái, Xanh SM còn đặc biệt thiết kế gói “Xanh Đi Chơi” dành riêng cho những chuyến du xuân trọn vẹn của các gia đình trong dịp Tết. Để biết thêm thông tin về chương trình và đặt xe nhanh chóng, bạn vui lòng liên hệ 1900 2088 hoặc TẢI NGAY ỨNG DỤNG XANH SM TẠI ĐÂY!
FAQ – Mọi người cùng hỏi về hái lộc đầu năm
Để giúp bạn hiểu rõ hơn về hái lộc đầu xuân là gì và những điều liên quan, dưới đây là một số câu hỏi phổ biến.
Tết cấm kỵ điều gì?
Những điều nên cấm kỵ trong dịp Tết Nguyên Đán bao gồm:
- Kiêng quét nhà và đổ rác trong ngày mùng 1.
- Kiêng làm vỡ đồ đạc, cãi vã, nói lời xui xẻo.
- Kiêng vay/mượn tiền bạc.
- Kiêng cho lửa, nước đầu năm.
- Kiêng mặc đồ đen trắng.
- Kiêng cắt tóc, móng tay móng chân.
- ….
Tại sao Tết lại kiêng vỗ vai?
Trong ngày đầu năm, người xưa quan niệm rằng hành động vỗ vai có thể ảnh hưởng đến vận may của người bị vỗ, mang đến những điều không thuận lợi trong công việc, tình cảm hoặc các mối quan hệ.
Vì sao kiêng kỵ quét nhà đầu năm?
Việc kiêng kỵ quét nhà, đổ rác vào ngày mùng 1 Tết xuất phát từ quan niệm dân gian cho rằng, thần Tài sẽ đến thăm các gia đình vào ngày đầu năm mới để ban phát tài lộc. Nếu quét nhà, đổ rác vào ngày này, người ta tin rằng sẽ quét đi hết những may mắn và tài lộc mà thần Tài mang đến.
Hái lộc đầu năm là một nét đẹp truyền thống, thể hiện ước vọng về một năm mới an lành, may mắn và thịnh vượng. Để hòa chung không khí hân hoan ngày Tết, Xanh SM luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn trên mọi nẻo đường, mang đến những trải nghiệm di chuyển an toàn và đáng nhớ.
Xem thêm:
