Lễ tảo mộ cuối năm – phong tục truyền thống giàu ý nghĩa, là dịp để con cháu thể hiện lòng hiếu kính và biết ơn tổ tiên, người thân đã khuất. Việc thực hiện đúng lễ nghi tảo mộ không chỉ góp phần gìn giữ nét văn hóa dân tộc mà còn mang đến sự bình an, may mắn cho gia đình trong năm mới.

Tảo mộ cuối năm: Phong tục báo hiếu đầy ý nghĩa trong dịp Tết

Những ngày cuối năm, các thành viên gia đình Việt Nam thường cùng nhau đi tảo mộ, thắp hương, dọn dẹp phần mộ tổ tiên và người thân đã mất. Vậy tảo mộ là gì? Hoạt động này diễn ra vào thời gian nào và có ý nghĩa ra sao?

Tảo mộ là gì? Ngày tảo mộ là ngày bao nhiêu?

Lễ tảo mộ cuối năm hay lễ tạ mộ, là phong tục thăm viếng và dọn dẹp phần mộ người đã khuất mỗi dịp Tết đến. Buổi lễ bao gồm các hoạt động dọn dẹp, lau chùi phần mộ, phát quang cỏ dại, sửa sang mộ phần, chăm sóc cho cây cối xung quanh. Sau khi dọn dẹp, con cháu sẽ dâng hoa tươi và đồ lễ để thắp hương cầu nguyện.

Lễ tạ mộ cuối năm thường diễn ra trong khoảng thời gian từ ngày 20 đến chiều 30 tháng Chạp (hoặc đến chiều ngày 29 nếu là tháng thiếu). Do đó, lịch tảo mộ năm 2025 sẽ diễn ra từ ngày 20 đến hết chiều 29 Tết (tức ngày 20/1/2025 – 28/1/2025 dương lịch).

Năm nay 2025 có hai ngày tốt để đi tạ mộ là ngày 25 và 29 tháng Chạp (tức ngày 24 và 28/1/2025 dương lịch). Cập nhật thông tin Tết 2025 vào ngày nào và đếm ngược còn bao nhiêu ngày nữa đến giao thừa sẽ giúp bạn nắm rõ lịch trình và lên kế hoạch đi tảo mộ phù hợp.

Ý nghĩa của việc tảo mộ cuối năm

Tảo mộ ngày Tết là hành động tốt đẹp, mang nhiều ý nghĩa và giá trị sâu sắc trong đời sống tinh thần và văn hóa người Việt Nam:

• Báo hiếu tổ tiên: Buổi lễ là dịp để con cháu bày tỏ lòng biết ơn, kính trọng trước những người đã khuất, ghi nhớ công lao của tổ tiên.
• Cầu bình an: Con cháu gửi gắm mong muốn được tổ tiên phù hộ, mong cho gia đình khỏe mạnh, gặp nhiều may mắn và vượt qua mọi khó khăn trong năm mới.
• Giữ gìn truyền thống văn hóa: Hoạt động gắn kết các thế hệ, giáo dục con cháu về đạo lý uống nước nhớ nguồn và ý nghĩa của ngày đoàn viên.
• An ủi tâm linh người đã khuất: Dựa trên yếu tố tâm linh, lễ cúng bái bày tỏ hy vọng rằng người đã khuất ở nơi chín suối cũng được đón Tết đầy đủ, sung túc.

Phong tục tảo mộ thể hiện cho lòng biết ơn, kính trọng đến người đã khuất và cũng là dịp để con cháu cùng tề tựu, dọn dẹp nơi an nghỉ của ông bà, tổ tiên. Là một buổi lễ mang tính trang trọng, linh thiêng và giàu ý nghĩa, các gia đình luôn mong muốn chuẩn bị tươm tất và đầy đủ nhất cho sự kiện này.

Đi tảo mộ cần chuẩn bị những gì? Những vật phẩm cần thiết

Chuẩn bị đầy đủ và kỹ lưỡng trước ngày tảo mộ là yếu tố quan trọng giúp buổi lễ diễn ra suôn sẻ. Sau đây là những điều quan trọng cần sắp xếp và chuẩn bị trước lễ tạ mộ:

Lễ vật dâng cúng

Sắm lễ vật là công việc quan trọng, yêu cầu sự tỉ mỉ, chỉn chu để có thể chuẩn bị tươm tất lễ vật dâng cúng. Các đồ lễ phổ biến cần có trong lễ tảo mộ ngày Tết bao gồm:

• Hương: Gói hương thơm được dâng lên để bày tỏ lòng kính trọng và mời gia tiên về đón Tết cùng con cháu.
• Vàng mã: Giấy tiền vàng mã được hóa vàng để gửi về “cõi trời”, gửi gắm mong muốn gia tiên ở nơi linh thiêng được đón năm mới đủ đầy, viên mãn.
• Hoa: Những loại hoa tươi như hoa cúc, hoa lan mang vẻ đẹp trang nhã, tượng trưng cho sự tươi mới và lòng biết ơn, thích hợp cho lễ cúng.
• Trái cây: Chọn những loại trái cây tươi ngon như cam, quýt, chuối… và xếp gọn gàng trên đĩa hoặc khay để làm đồ lễ.
• Thực phẩm: Các món ăn truyền thống như xôi, bánh chưng, rượu, chè… được chuẩn bị chu đáo để làm mâm cúng dâng lên tổ tiên.
• Bánh kẹo: Với các gia đình ở xa hoặc không đủ điều kiện chuẩn bị mâm lễ tạ mộ đầy đủ, có thể dùng các loại bánh kẹo Tết làm lễ vật dâng lên tổ tiên.

(Lưu ý:

• Danh sách lễ vật trong mâm cúng tảo mộ có thể được điều chỉnh linh hoạt, tùy thuộc vào điều kiện của mỗi gia đình, phong tục văn hóa vùng miền hoặc tín ngưỡng tôn giáo.
• Lễ cúng bái quan trọng nhất ở tấm lòng thành của người đi tảo mộ, không nên bày biện sa hoa quá mức hoặc đốt quá nhiều vàng mã gây ô nhiễm.)

Dụng cụ chuẩn bị

Ngoài việc chuẩn bị danh sách đồ cúng, cần chuẩn bị các dụng cụ cần thiết cho việc dọn dẹp và tiến hành nghi lễ cúng bái như:

• Đồ dùng trong lễ cúng: Chuẩn bị nến, đèn và bật lửa để thắp sáng trong suốt quá trình thực hiện lễ cúng.
• Dụng cụ vệ sinh: Mang theo khăn lau và nước sạch phục vụ quá trình lau chùi và dọn dẹp mộ phần.
• Các vật dụng khác: Có thể sử dụng găng tay, túi đựng rác để tiện cho việc vệ sinh và thu gom rác thải sau khi dọn dẹp.

Phương tiện di chuyển

Khi đi tảo mộ cuối năm, việc mang theo đầy đủ đồ dùng và bảo quản cẩn thận lễ vật là rất quan trọng. Để đảm bảo việc đi lại thuận tiện, các gia đình có thể chọn di chuyển bằng taxi, giúp vận chuyển đồ lễ an toàn, tránh hư hại.

Với hệ thống phương tiện thuần điện hiện đại, dịch vụ xe công nghệ Xanh SM trở thành lựa chọn lý tưởng, đáng để trải nghiệm. Sở hữu mạng lưới phủ rộng khắp các tỉnh thành, hãng cam kết mang đến những hành trình nhanh chóng, an toàn và tiện lợi cho mọi hành khách.

• 100% Xe điện VinFast đời mới: Không tiếng ồn, không khí thải ô nhiễm, bảo vệ sức khỏe người dùng và thân thiện với môi trường.
• Tài xế chuyên nghiệp: Được đào tạo bài bản, tay lái vững vàng, sẵn sàng hỗ trợ hành khách sắp xếp và bê vác đồ đạc.
• Ứng dụng đặt xe thông minh: Đặt chuyến dễ dàng, lộ trình và giá cước được hiển thị minh bạch, giúp hành khách an tâm di chuyển.
• Nhiều ưu đãi: Ứng dụng thường xuyên cập nhật các chương trình ưu đãi hấp dẫn, đi càng nhiều – giá càng rẻ.

Nhằm phục vụ nhu cầu đi lại của người dân, Xanh SM công bố hoạt động xuyên Tết, mang đến những hành trình an toàn với mức giá hợp lý. Khi cần đặt xe, bạn chỉ cần gọi hotline 1900 2088 hoặc tải ứng dụng Xanh SM để đặt chuyến nhanh chóng và dễ dàng.

Hướng dẫn tảo mộ cuối năm đúng cách: Những bước cần làm để đón Tết an lành

Lễ tạ mộ là phong tục truyền thống gắn liền với những yếu tố tâm linh. Thực hiện cúng bái đúng trình tự và lễ nghi không chỉ giúp buổi lễ diễn ra suôn sẻ mà còn thể hiện được tấm lòng thành kính của con cháu trước gia tiên.

Chuẩn bị trước khi đi

Trước lễ tạ mộ, các thành viên trong gia đình cần thống nhất thời gian và lịch trình di chuyển phù hợp. Ưu tiên chọn ngày giờ đẹp, hợp phong thủy nhằm bảo đảm buổi lễ diễn ra thuận lợi và suôn sẻ. Mang theo đầy đủ lễ vật cúng bái và đồ dùng cần thiết cho việc dọn dẹp mộ phần.

Thực hiện lễ cúng

Lễ vật cần được sắp xếp ngay ngắn trên mộ phần bao gồm: hương, hoa tươi và lễ cúng (trái cây, bánh kẹo, mâm cỗ). Sau khi thắp hương, các thành viên quây quần trước mộ, chắp tay cúi đầu, thành tâm khấn vái để mời tổ tiên về đón Tết cùng gia đình.

Đọc văn khấn tảo mộ

Một người có vai vế cao trong gia đình sẽ đứng ra đọc văn khấn, người đọc cần giữ giọng điệu trang nghiêm, rõ ràng. Nội dung khấn thường là lời cảm ơn gia tiên đã che chở trong năm qua, mời các cụ về sum vầy đón Tết cùng con cháu, đồng thời cầu mong gia tiên phù hộ để gia đình luôn mạnh khỏe, bình an và hạnh phúc.

Sau đây là bài mẫu văn khấn tảo mộ theo văn khấn cổ truyền Việt Nam:

Nam mô A Di Đà Phật! Nam mô A Di Đà Phật! Nam mô A Di Đà Phật! – Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương. Con kính lạy ngài Địa tạng Vương Bồ Tát. – Con kính lạy ngài Kim Niên Đương cai Thái Tuế Chí đức Tôn thần, Kim niên hành binh, Công tào Phán quan. – Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành Hoàng Chư vị Đại Vương quản cai nơi nghĩa trang. – Con kính lạy Ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa Tôn thần. – Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ thổ Long Mạch Tôn thần, các ngài Tiền Chu tước, Hậu Huyền vũ, Tả Thanh Long, Hữu Bạch Hổ cùng liệt vị Tôn Thần cai quản trong nơi nghĩa trang này. Con kính lạy hương linh cụ:………………….. Hôm nay là ngày… tháng Chạp năm Giáp Thìn, năm cũ sắp qua, năm mới sắp đến. Tín chủ (chúng) con là:………….. Ngụ tại:………….. Chúng con sắm sanh phẩm vật, hương hoa trà quả, kim ngân tài mã, dâng hiến trình cáo Tôn thần, kính rước vong linh bản gia tiên tổ chúng con là:…………… có phần mộ táng tại………… được về với gia đình đón mừng năm mới, để cho cháu con được phụng sự trong tiết xuân thiên, báo đáp ân thâm, tỏ lòng hiếu kính. Cúi xin Tôn thần, Phủ thùy doãn hứa. Âm dương cách trở Bát nước nén hương Thành tâm kính lễ Cúi xin chứng giám. Phù hộ độ trì Nam mô A Di Đà Phật! Nam mô A Di Đà Phật! Nam mô A Di Đà Phật!

(Nguồn: Văn khấn cổ truyền Việt Nam – NXB Văn Hóa Thông tin)

Hoàn thành buổi tảo mộ

Khi buổi lễ cúng kết thúc, các gia đình sẽ thu dọn lễ vật và vệ sinh khu vực xung quanh mộ phần một lần nữa để đảm bảo không để lại rác thải. Một phần lễ vật được mang về nhà để thụ lộc, tượng trưng cho sự kết nối giữa tổ tiên với con cháu và lan tỏa phúc lộc cho cả gia đình trong dịp năm mới.

Những điều cần tránh khi đi tảo mộ ngày Tết để gia đình gặp may mắn

Lễ tạ mộ cúng tế gia tiên không chỉ thể hiện lòng hiếu kính, gắn kết tình cảm gia đình mà còn là dịp con cháu được nhắc nhở về công ơn của người thân đi trước. Khi đi lễ, ngoài điều quan trọng nhất là tấm lòng thành kính, người đi lễ cũng cần tránh những điều kiêng kỵ khi đi thăm viếng mộ phần:

• Không đùa giỡn, cười cợt: Giữ thái độ trang nghiêm trong suốt buổi lễ để thể hiện sự tôn trọng đối với tổ tiên, những người đã khuất.
• Không mặc quần áo nhem nhuốc, hở hang: Chọn trang phục chỉnh tề, lịch sự, phù hợp với không khí linh thiêng của lễ tạ mộ.
• Không chụp ảnh khi tảo mộ: Việc chụp ảnh hay quay phim trong quá trình lễ bái có thể làm mất đi sự trang nghiêm của buổi lễ, phạm phải kiêng kỵ khi lưu giữ hình ảnh ở nơi “nặng âm khí” như nghĩa trang.
• Không đi tảo mộ người ngoài: Nếu bạn lần đầu đi thăm mộ phần gia tiên, cần đi cùng người nhà để được chỉ dẫn chính xác, tránh việc tảo mộ nhầm người ngoài – điều này là hết sức tối kỵ.
• Không gây ảnh hưởng đến phần mộ người khác: Chú ý việc đi lại tránh dẫm đạp, động chạm vào đồ cúng trên mộ phần người khác.
• Những người không nên đi tảo mộ: Phụ nữ mang thai, người có sức khỏe yếu không nên đi tảo mộ vì nghĩa trang là nơi âm khí nặng, lạnh lẽo, có thể ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe thai nhi, thai phụ hoặc người ốm yếu.

FAQ – Mọi người cùng hỏi về tảo mộ ngày Tết 2025

Tảo mộ cuối năm là truyền thống nhân văn và gắn liền với yếu tố tâm linh. Phần giải đáp thắc mắc về lễ tạ mộ dưới đây sẽ cung cấp thêm thông tin hữu ích để bạn hiểu hơn về phong tục này:

Ngày tảo mộ là ngày mấy

Ở mỗi địa phương, tục tảo mộ sẽ có khác biệt về thời gian tiến hành. Thông thường, lễ tảo mộ sẽ diễn ra trong khoảng thời gian 10 ngày cuối năm, từ ngày 20 đến ngày 30 tháng Chạp (hoặc ngày 20 đến ngày 29 tháng Chạp nếu là tháng thiếu).

Đối tượng nào không nên đi tảo mộ?

Theo quan niệm dân gian, nghĩa trang là nơi hội tụ âm khí và lạnh lẽo, vì vậy mà các bà bầu, trẻ nhỏ dưới 3 tuổi và người ốm yếu không nên tham gia lễ tảo mộ.

Có thể mời người ngoài tham gia tảo mộ không?

Việc mời người ngoài tham gia lễ tạ mộ có thể không phù hợp với lễ nghi và tín ngưỡng. Theo quan niệm tín ngưỡng ở nhiều khu vực, đi tảo mộ người ngoài rất dễ bị người âm bám theo, gia tiên quở trách, dễ gặp vận xui.

Tảo mộ cuối năm là thời điểm để con cháu tưởng nhớ và bày tỏ lòng biết ơn với tổ tiên. Hy vọng bài viết này sẽ giúp bạn hiểu hơn về ý nghĩa của buổi lễ và thực hiện lễ nghi đúng cách. Đừng quên đặt xe Xanh SM để di chuyển an toàn – thuận tiện, giúp công việc được tiến hành suôn sẻ và trọn vẹn nhất!

Xem thêm:

Cúng giao thừa: Các vật phẩm, văn khấn và cách chuẩn bị mâm cúng

Mâm ngũ quả ngày Tết: Ý nghĩa sâu sắc và cách bày trí đẹp mắt