Đình Khương Thượng là một ngôi đình cổ kính mang đậm dấu ấn lịch sử và văn hóa truyền thống của người Việt. Nơi đây không chỉ là chốn tâm linh mà còn là biểu tượng của tinh thần thượng võ, ý chí kiên cường của dân tộc.
Đình Khương Thượng ở đâu? Cách di chuyển
Đình Khương Thượng tọa lạc tại số 165 phố Khương Thượng, phường Khương Thượng, quận Đống Đa, Hà Nội. Vào thời Lê, di tích thuộc huyện Thanh Trì, phủ Thường Tín, đến thời Nguyễn thì Khương Thượng thuộc tổng Hạ, huyện Vĩnh Thuận, phủ Hoài Đức, tỉnh Hà Nội.
Ngôi đình cổ kính này là nơi linh thiêng thờ Thành hoàng làng và các vị thần có công với dân làng. Trải qua bao thăng trầm, đình vẫn giữ được nét uy nghiêm và là biểu tượng văn hóa – tâm linh của cộng đồng dân cư nơi đây.
Nằm cách trung tâm thành phố khoảng 6km, du khách có thể dễ dàng đến đình Khương Thượng bằng nhiều phương tiện như:
Phương tiện cá nhân
Từ hồ Hoàn Kiếm, bạn di chuyển theo P. Bà Triệu, Nguyễn Đình Chiểu đến Đại Cồ Việt, sau đó rẽ trái vào Giải Phóng. Tại đây, bạn rẽ phải vào Trường Chinh, đi thẳng khoảng 200m rồi rẽ phải vào phố Khương Thượng, điểm đến nằm ở bên phải.
Phương tiện công cộng
Để đến đình làng Khương Thượng một cách tiết kiệm, bạn có thể di chuyển bằng xe buýt theo lộ trình sau: từ số 22B Hai Bà Trưng, bạn lên tuyến xe 02 rồi xuống tại điểm 290 Tây Sơn. Từ đây, bạn đi bộ khoảng 800m về hướng Tây Nam là sẽ đến đình Khương Thượng. Tổng thời gian di chuyển dự kiến hết 50 phút.
Xe điện Xanh SM
Nếu ưu tiên sự nhanh chóng và tiện lợi, bạn có thể lựa chọn dịch vụ gọi xe công nghệ như Xanh SM đến đình Khương Thượng. Với các dòng xe công nghệ thuần điện, Xanh SM mang đến trải nghiệm di chuyển “3 không”: không mùi xăng dầu, không khói thải và không tiếng ồn.
Đặc biệt, Xanh SM còn có nhiều ưu đãi giảm giá hấp dẫn khi đặt xe qua ứng dụng. Do đó, để tận hưởng chuyến đi vừa hiện đại, vừa tiết kiệm, bạn chỉ cần tải ứng dụng Xanh SM, nhập điểm đón, điểm đến là “đình Khương Thượng”, chọn loại xe phù hợp và chờ tài xế đến đón.
Lịch sử ngôi đình làng Khương Thượng
Đình Khương Thượng có từ rất sớm, được trùng tu nhiều lần vào thời Lê, Nguyễn và dựng lại vào năm 1772. Sau này, đình lại được tu bổ, nâng cấp vào những năm cuối thế kỷ XX và đầu thế kỷ XXI.
Theo thần tích từ ngọc phả, vào đêm 12/2 âm lịch, tại gò con Quy (nay là khu vực trụ sở UBND phường Khương Thượng) xuất hiện ánh hào quang sáng rọi khiến cho người và muôn vật ốm đau, cảnh tượng tiêu điều. Để xoa dịu tai ương, dân làng đã dựng lên một miếu thờ (miếu Quy Sơn) để cầu sức khỏe và mùa màng tươi tốt.
Đến đời Cao Biền đô hộ, vị thần này đã được phong tặng các mỹ tự “Phổ hóa, Hoằng tĩnh, Chiêu Cảm” (với ý nghĩa là phổ độ, vấn an, thu phục). Đến thời nhà Lý, khi vua Lý Thái Tổ cho xây thành Đại La, ông ngự giá vào miếu nghỉ qua đêm và mộng thấy thần mách bảo nên mới đắp được thành.
Đến thời Lê, khi giặc trong nước nổi lên quấy phá, nhà vua đã đến miếu Quy Sơn để mật trình và cầu xin phù hộ. Nhờ đó, loạn tặc được dẹp yên, đất nước thanh bình trở lại. Để tạ ơn thần linh, vua Lê đã ban cho làng bảy mẫu ruộng công điền để dùng vào việc thờ cúng.
Từ đó, thần miếu Quy Sơn được tôn thờ làm Thành hoàng làng Khương Thượng và được thờ tại đình làng. Trải qua các triều đại Lê, Nguyễn, vị thần này đã được ban tổng cộng 20 đạo sắc phong (từ năm 1642 – 1924).
Kiến trúc đình Khương Thượng
Đình Khương Thượng tọa lạc trên khu đất cao ráo hướng ra phố Khương Thượng. Phía trước đình có hồ bán nguyệt mang ý nghĩa tụ thủy, tụ phúc. Cổng Nghi Môn đồ sộ với bốn trụ biểu cao được trang trí theo kiến trúc truyền thống. Khuôn viên đình rộng rãi, sân lát gạch đỏ, hai bên có Tả – Hữu Mạc và hai nhà Che Bia.
Trước tòa Đại Bái là Phương Đình kết cấu kiểu chồng diêm hai tầng tám mái. Các bộ vì đỡ mái được kết cấu theo kiểu “chồng rường giá chiêng”. Trên các bộ vì, đầu dư, bẩy hiên được chạm trổ tinh xảo hình tượng hổ phù, rồng mây bắt mắt.
Kiến trúc chính của đình gồm tòa Đại Bái, Ống Muống và Hậu Cung. Tòa Đại Bái gồm chín gian, được xây bằng gạch và lợp ngói mũi hài. Các bộ vì kết cấu theo dạng “chồng rường giá chiêng hạ kẻ” trên cột gỗ lim vững chắc, thể hiện sự tài hoa của các nghệ nhân xưa.
Ống Muống và Hậu Cung là nơi thờ cúng các vị thần linh và Thành hoàng làng. Các bộ vì trong công trình được liên kết với nhau một cách hài hòa, tạo nên một tổng thể kiến trúc độc đáo và trang nghiêm.
Hệ thống di vật tiêu biểu tại đình
Đình làng Khương Thượng không chỉ là nơi thờ tự linh thiêng mà còn là nơi lưu giữ những giá trị văn hóa, lịch sử quý báu. Hiện nay, đình còn lưu giữ nhiều di vật quý báu như:
- Hoành phi.
- Câu đối.
- Nhang án.
- Tấm bia đá niên hiệu Khải Định thứ 8 (năm 1924).
Ngoài ra, đình Khương Thượng được Bộ Văn hoá và Thông tin xếp hạng di tích kiến trúc nghệ thuật năm 1990. Sự kiện này đã khẳng định giá trị to lớn về lịch sử, văn hóa và nghệ thuật của ngôi đình.
Lễ hội đình Khương Thượng
Lễ hội đình Khương Thượng thường được tổ chức vào khoảng thời gian từ ngày 11 đến 13 tháng 2 Âm lịch. Trong đó, ngày 12 tháng 2 là ngày chính hội. Đây là dịp để người dân Khương Thượng tưởng nhớ Thành hoàng làng và cầu mong một năm an lành, sung túc.
Công tác chuẩn bị cho lễ hội bắt đầu từ cuối tháng Giêng với các hoạt động như họp bàn, phân công nhiệm vụ, chọn người viết văn tế, chuẩn bị hậu cần và sắm lễ vật. Trong hai ngày 9-10/2 Âm lịch, bà con tiến hành quét dọn, bao sái đồ thờ và làm lễ Mộc dục cho Thành hoàng.
Lễ vật dâng cúng tại đình Khương Thượng bao gồm xôi gà, xôi gấc, lợn, hương đăng, oản phẩm, thanh bông, trà rượu, kim ngân,… Ngoài lễ chung, các dòng họ và gia đình cũng có mâm lễ riêng.
Các hoạt động chính diễn ra trong lễ hội:
- Ngày 9: Tổ chức hội thi chim vành khuyên và câu cá.
- Ngày 10: Biểu diễn văn nghệ và giao hữu thể thao.
- Ngày 11: Hoàn tất công tác chuẩn bị cho ngày chính hội. Tổ chức múa lân, múa sư tử, biểu diễn thể dục dưỡng sinh và văn nghệ, làm lễ tế yết cáo Thành hoàng.
- Ngày 12 (chính hội): Đúng 8 giờ sáng, đội tế nam thực hiện nghi lễ tế Thần, dâng lễ và xin chữ cầu may. Buổi chiều có hát chèo, quan họ trên thuyền ở hồ bán nguyệt.
- Ngày 13: Ban tổ chức làm lễ tạ, tế thần yên vị và đóng cửa đình.
Lễ hội đình Khương Thượng là hoạt động văn hóa tâm linh ý nghĩa giúp vun đắp tình yêu quê hương và tinh thần đoàn kết cộng đồng. Mặt khác, lễ hội giúp nâng cao ý thức trách nhiệm của người dân đối với việc bảo tồn di sản văn hóa của quê hương.
Các điểm tham quan gần đình
Sau khi tham quan đình Khương Thượng, du khách của thể ghé thăm một số địa điểm độc đáo gần đó như:
- Chùa Trung Tự (cách khoảng 2,4km): Là một trong những ngôi chùa cổ kính và nổi tiếng bậc nhất tại Hà Nội, chùa Trung Tự có kiến trúc độc đáo, là nơi tu hành, chiêm bái của nhiều Phật tử thập phương.
- Gò Đống Đa (cách khoảng 2,5km): Gò Đống Đa là nơi ghi dấu chiến tích oai hùng của quân và dân ta trong trận chiến chống quân Thanh năm 1789. Đến đây, bạn sẽ được tìm hiểu về lịch sử, thắp nén hương tưởng nhớ công lao của các anh hùng.
- Chùa Đồng Quang (cách khoảng 3,3km): Chùa là một ngôi chùa nổi tiếng với kiến trúc độc đáo và không gian thanh tịnh. Đồng thời, đây cũng là nơi tu hành của nhiều tăng ni, phật tử và những ai muốn tìm kiếm sự bình yên trong tâm hồn.
FAQ – Mọi người cũng hỏi về đình Khương Thượng
Để giúp bạn hiểu rõ hơn về ngôi đình này, dưới đây là một số câu hỏi thường gặp và câu trả lời tương ứng.
Đình Khương Thượng thờ ai?
Đình Khương Thượng thờ thần Quy Động.
Lễ hội đình Khương Thượng được tổ chức vào thời gian nào?
Lễ hội đình Khương Thượng được tổ chức từ ngày 11-13/2 âm lịch, trong đó ngày 12/2 là chính hội.
Các hạng mục kiến trúc chính của đình Khương Thượng là gì?
Đình làng Khương Thượng có các hạng mục kiến trúc truyền thống như: bình phong, nghi môn, sân đình, tháp bia, giải vũ, phương đình, đại bái, hậu cung.
Đình Khương Thượng có chỗ đỗ xe không?
Không, nhưng bạn có thể gửi xe ở các bãi đỗ xe hoặc trông xe gần đó.
Có được mang đồ ăn vào đình không?
Theo quy định chung ở các đình, đền, chùa, bạn không nên mang đồ ăn, thức uống vào bên trong. Điều này để đảm bảo vệ sinh chung và tránh ảnh hưởng đến không gian trang nghiêm của nơi thờ tự.
Nên mặc gì khi đến đình Khương Thượng?
Khi đến đình Khương Thượng, bạn nên mặc quần áo kín đáo, lịch sự, phù hợp với không gian trang nghiêm của nơi thờ cúng. Ngoài ra, bạn cũng nên tránh mặc quần áo hở hang, phản cảm khi đến nơi linh thiêng như đình làng. Cụ thể:
- Nam giới: Nên mặc quần dài (quần âu hoặc quần kaki), áo sơ mi hoặc áo phông có cổ, tránh mặc quần short, áo ba lỗ hoặc áo không cổ.
- Nữ giới: Nên mặc quần dài hoặc váy dài (qua đầu gối), áo có tay, tránh mặc quần short, váy ngắn, áo hở hang hoặc áo không tay.
Có được chụp ảnh ở đình Khương Thượng Đống Đa không?
Có, tuy nhiên bạn nên giữ thái độ tôn trọng khi chụp ảnh và không sử dụng đèn flash. Tốt nhất là bạn nên hỏi ý kiến của người trông coi đình trước khi chụp, đặc biệt là khi bạn muốn chụp ảnh ở những khu vực nhạy cảm hoặc sử dụng các thiết bị chuyên nghiệp.
Khi đến đình cần lưu ý gì?
Khi đến đình Khương Thượng, bạn cần lưu ý một số điều sau:
- Giữ gìn vệ sinh chung: Không vứt rác bừa bãi, giữ gìn vệ sinh chung trong khuôn viên đình.
- Không làm ồn ào, mất trật tự: Giữ trật tự, không làm ồn ào, ảnh hưởng đến những người xung quanh.
- Thắp hương đúng cách: Nếu muốn thắp hương, bạn nên tìm hiểu cách thắp hương đúng cách để thể hiện lòng thành kính.
Nhìn chung, đình Khương Thượng không chỉ là một công trình kiến trúc cổ kính mà còn là nơi lưu giữ những giá trị văn hóa, lịch sử quý báu của dân tộc. Để hành trình thêm trọn vẹn và thuận tiện, bạn có thể lựa chọn dịch vụ taxi Xanh SM.
Xem thêm:
