Đền Trung Tả (Văn Chương linh từ) là một ngôi đền cổ kính nằm giữa lòng Hà Nội, mang trong mình nhiều giá trị lịch sử và văn hóa sâu sắc. Nơi đây không chỉ là nơi thờ người có ảnh hưởng lớn đến vận mệnh của nước ta mà còn là nơi người dân tìm về cội nguồn và tri ân công đức của cha ông.
Đền Trung Tả ở đâu? Cách di chuyển
Đền Trung Tả tọa lạc tại số 264 P. Khâm Thiên, Thổ Quan, Đống Đa, Hà Nội. Đền thờ Quang Thục Hoàng Thái hậu Ngô Thị Ngọc Dao – thân mẫu của vua Lê Thánh Tông – người đã hết lòng cùng con chăm lo sự nghiệp đế vương và là một trong những chỗ dựa tin cậy của Lê Thánh Tông.
Nằm cách trung tâm Hà Nội khoảng 4km, du khách có thể di chuyển đến đền Trung Tả theo nhiều phương tiện như:
Phương tiện cá nhân
Từ Hồ Hoàn Kiếm, bạn đi theo Hai Bà Trưng, Nguyễn Khuyến đến Tôn Đức Thắng. Tại đây, bạn rẽ trái tại phố Khâm Thiên, đi thêm khoảng 500m nữa đến số 264 – đền Trung Tả (bên tay phải).
Phương tiện công cộng
Nếu xuất phát từ Hồ Hoàn Kiếm, bạn có thể đi bộ 900m đến “Đối Diện 39 Lý Thường Kiệt“, sau đó lên xe buýt số 49 và xuống tại điểm “274-276 Khâm Thiên” để đến Đền Trung Tả. Tổng thời gian di chuyển ước tính khoảng 35 phút.
Xe điện Xanh SM
Để đến đền Trung Tả một cách dễ dàng và nhanh chóng, bạn có thể lựa chọn Xanh SM. Đây là đơn vị đặt xe điện mang đến trải nghiệm di chuyển êm ái, không mùi xăng dầu giúp bạn thảnh thơi tận hưởng từng khoảnh khắc mà không lo lắng về đường đi hay tìm chỗ đỗ xe.
Hơn thế nữa, Xanh SM còn thường xuyên có các chương trình khuyến mãi giúp bạn tối ưu chi phí di chuyển. Để trải nghiệm sự hiện đại và tiết kiệm này, hãy khám phá ngay 5 bước đặt xe Xanh SM đơn giản dưới đây:
- Bước 1: Tải/Click vào App đặt xe Xanh SM trên điện thoại của bạn.
- Bước 2: Nhập điểm đón và điểm đến là “đền Trung Tả” hoặc “số 264 Khâm Thiên” rồi chọn loại xe phù hợp.
- Bước 3: Tận dụng các voucher giảm giá (nếu có) tại mục “Ưu đãi”.
- Bước 4: Kiểm tra kỹ thông tin chuyến đi và bấm đặt xe.
- Bước 5: Thanh toán cước phí và đợi tài xế đón trong ít phút.
Lịch sử ngôi đền
Tương truyền, đền Trung Tả được xây từ thời Hậu Lê để thờ thân mẫu vua Lê Thánh Tông – người phụ nữ đức hạnh giúp nhà vua trị vì đất nước. Ngoài ra, đền còn phối thờ Đức Thánh Trần Hưng Đạo – vị anh hùng dân tộc đã có công lao to lớn trong cuộc kháng chiến chống quân Mông – Nguyên.
Theo thời gian, đền đã trải qua nhiều lần trùng tu, sửa chữa. Đặc biệt, các lần trùng tu lớn vào năm 1860, 1889 và 1928 đã giúp ngôi đền có được diện mạo khang trang, bề thế như ngày nay. Mặc dù vậy, những nét kiến trúc cổ kính, rêu phong của đền vẫn được giữ nguyên, tạo nên một không gian linh thiêng và trang nghiêm.
Kiến trúc đền Trung Tả Hà Nội
Theo truyền thuyết, xưa kia khu vực đình – đền Trung Tả có một hồ nước lớn rộng tới 3 mẫu, cạnh hồ có cây si cổ thụ. Từ hồ vào sân đình có một bồn hoa, bức bình phong đắp nổi hai chữ “Phúc Thọ” và một bể non bộ.
Cạnh hồ có cầu bắc ngang để dân làng lấy nước giặt giũ. Xung quanh hồ và trước cửa đình – đền có nhiều cây hoa, cây ăn quả như phong lan, na và cây đa cổ thụ. Tuy nhiên, những công trình kiến trúc và cảnh quan xưa đã không còn do sự tàn phá của thời gian và chiến tranh.
Ngày nay, đình Trung Tả được xây theo hướng Tây Nam bằng vật liệu hiện đại. Trước đình là sân gạch nhỏ và cây đa cổ thụ tỏa bóng mát. Trước hiên có hai trụ biểu, đỉnh trụ trang trí nghê chầu, mái hiên trang trí rồng chầu mặt trời xen lẫn các họa tiết vân lá.
Kiến trúc hiện tại của đình Trung Tả khá khiêm tốn theo kiểu chữ “Đinh” gồm tòa Tiền Tế và Hậu Cung. Trong đó, Tiền Tế là nơi thờ Ngũ Vị Tôn Ông, Hậu Cung là nơi thờ Hoàng Thái Hậu Ngô Thị Ngọc Dao, vua Lê Thánh Tông, Phạm Hoàng Hậu và hai ông Hoàng Bảy – Hoàng Mười.
Hệ thống di vật tiêu biểu tại đền
Hiện nay, đền Trung Tả còn lưu giữ được nhiều di vật quý, không chỉ có giá trị về mặt lịch sử, văn hóa mà còn có giá trị về mặt nghệ thuật như:
- Tượng Thái hậu Ngô Thị Ngọc Dao và hai thị nữ.
- Tượng Hưng Đạo vương Trần Quốc Tuấn.
- Các bức đại tự lớn như “Lê Triều Thái hậu” và “Hoa tú hội linh”.
- Nhiều câu đối sơn son thếp vàng.
- Các tượng Bồ Tát, Hoàng Mười, Hoàng Bẩy Bảo Hà, Quan Âm thiên thủ, thiên nhãn, Thích Ca sơ sinh, bà Chúa Đệ Nhị thượng ngàn, Đệ Tam thượng ngàn
Ngoài ra, đình đền Trung Tả đã được Bộ Văn hoá và Thông tin xếp hạng “Di tích kiến trúc nghệ thuật” năm 1993. Đây là sự kiện quan trọng giúp đền khẳng định vị thế quan trọng trong hệ thống di tích lịch sử – văn hóa của nước ta.
Lễ hội đình – đền Trung Tả
Lễ hội đình – đền Trung Tả được tổ chức 2 lần trong năm, đó là:
- Ngày 26/2 (Âm lịch): Lễ giỗ của Quang Thục Hoàng Thái Hậu Ngô Thị Ngọc Dao.
- Ngày 20/8 (Âm lịch): Lễ giỗ của Đức Thánh Trần Hưng Đạo.
Theo lệ, từ sau ngày rằm tháng hai, ban tổ chức lễ hội bắt đầu họp bàn và phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên. Các công việc bao gồm lựa chọn người viết văn tế, chuẩn bị hậu cần, khánh tiết, lựa chọn đội tế và các “hàng đô” khiêng kiệu.
Lễ vật dâng cúng được chuẩn bị kỹ lưỡng, bao gồm hai lễ: một lễ dâng lên đình Trung Tả và một lễ dâng lên đền Trung Tả. Các lễ vật thường có xôi gà, lợn, thanh bông, hoa quả, kim ngân, trà và tửu. Ngoài ra, các gia đình trong phường cũng chuẩn bị lễ vật riêng để dâng cúng nhằm thể hiện lòng tri ân và cung kính.
Từ ngày 25/2 (âm lịch), tiểu ban quản lý di tích đình đền Trung Tả đã bắt đầu mở cửa đình, tiến hành bao sái, vệ sinh đồ thờ, làm lễ Mộc dục,… cho ngày hôm sau. Sáng ngày 26/2, cửa đình – đền đã mở từ sớm để đón tiếp chính quyền và bà con nhân dân tề tựu đông đủ.
Sau khi đội tế thực hiện nghi lễ tế thần, ban tổ chức tuyên bố lý do, giới thiệu đại biểu và khai mạc lễ hội bằng ba hồi trống hội. Tiếp đó, đại diện quận Đống Đa, chính quyền, các ban ngành đoàn thể và dân làng cùng du khách cùng dâng hương để tỏ lòng thành kính với Đức Quang Thục Thái Hậu Ngô Thị Ngọc Dao.
Khi nghi thức tế lễ hoàn tất, mọi người chuẩn bị cho đám rước kiệu. Đoàn rước khởi hành từ đình – đền Trung Tả đi lên chùa – điện – đền Huy Văn, sau đó vòng qua phố Nguyễn Khuyến rồi quay về đình – đền Trung Tả. Quãng đường rước dài khoảng 2 km.
Buổi chiều, đội dâng hương nữ sẽ tổ chức dâng hương, nhân dân và khách thập phương tiếp tục vào lễ Thánh cho đến chiều tối. Sáng ngày 27/2 (âm lịch), ban tổ chức tiến hành làm lễ tạ thần để kết thúc lễ hội.
Tương tự, lễ giỗ Đức Thánh Trần cũng được tổ chức như lễ giỗ Đức Quang Thục Hoàng Thái Hậu, từ khâu chuẩn bị đến các nghi lễ trang trọng. Tuy nhiên, trong lễ giỗ Đức Thánh Trần, làng thường không tổ chức rước mà chỉ tổ chức tế lễ, lễ dâng hương và biểu diễn văn nghệ tại di tích.
Các điểm tham quan gần đền Trung Tả Hà Nội
Dưới đây là một số điểm tham quan gần đền Trung Tả mà bạn có thể ghé thăm:
- Chùa Linh Ứng (cách khoảng 0,2km): Ngôi chùa cổ kính nổi tiếng với kiến trúc độc đáo và không gian thanh tịnh. Đồng thời, chùa cũng là nơi tu tập của các tăng ni, phật tử và là điểm đến tâm linh quen thuộc của nhiều người.
- Đình Thổ Quan (cách khoảng 0,5km): Đây là nơi thờ Thành hoàng làng và các vị thần linh. Bên cạnh đó, đình còn là nơi diễn ra các hoạt động văn hóa, tín ngưỡng của người dân địa phương.
- Chùa Phụng Thánh (cách khoảng 0,9km): Một ngôi chùa nổi tiếng với lịch sử lâu đời và kiến trúc độc đáo. Chùa là nơi lưu giữ nhiều di vật quý giá và là điểm đến của nhiều du khách trong và ngoài nước.
FAQ – Mọi người cũng hỏi đền Trung Tả
Để giúp bạn hiểu rõ hơn về đền Trung Tả quận Đống Đa, dưới đây là một số câu hỏi thường gặp.
Đền Trung Tả thờ ai?
Đền Trung Tả thờ chính là Quang Thục Hoàng Thái Hậu Ngô Thị Ngọc Dao – thân mẫu của vua Lê Thánh Tông.
Đình Trung Tả (nằm cùng khuôn viên) thờ ai?
Đình – Đền Trung Tả thờ Đức Thánh Trần Hưng Đạo.
Lễ hội đình – đền Trung Tả diễn ra khi nào?
Lễ hội đình – đền Trung Tả thường được tổ chức hai lần trong năm, đó là ngày 26/2 (Âm lịch) và ngày 20/8 (Âm lịch).
Đền Trung Tả không chỉ sở nhiều di vật độc đáo mà còn là nơi giáo dục thế hệ trẻ về lịch sử, văn hóa và truyền thống “uống nước nhớ nguồn”. Để di chuyển đến đền Trung Tả một cách thuận tiện và nhanh chóng, bạn có thể lựa chọn dịch vụ Xanh SM.
Xem thêm:
