Tọa lạc trên đỉnh núi Tản Viên, Đền Thượng là điểm đến linh thiêng bậc nhất của Ba Vì. Nơi đây không chỉ gắn liền với truyền thuyết về Đức Thánh Tản Viên mà còn sở hữu khung cảnh thiên nhiên hùng vĩ, thu hút du khách thập phương đến chiêm bái và khám phá.
Đền Thượng ở đâu? Cách di chuyển
Ngôi đền nằm trên đỉnh núi Tản Viên, thuộc khu vực Vườn Quốc gia Ba Vì, Thành Phố Hà Nội. Đây là nơi thờ phụng Đức Thánh Tản Viên – một trong “Tứ bất tử” của tín ngưỡng dân gian Việt Nam. Khi đến núi Tản Viên, du khách phải leo qua khoảng 500 bậc thang để lên đền, nhưng đổi lại là cảm giác bình yên và tầm nhìn tuyệt đẹp từ trên cao.
Phương tiện cá nhân
Để di chuyển đến Đền Thượng Ba Vì từ trung tâm Thành Phố Hà Nội, bạn có thể đi theo cung đường sau:
- Xuất phát từ trung tâm Hà Nội, đi theo Đại lộ Thăng Long (cao tốc Láng – Hòa Lạc).
- Chạy khoảng 30km, đến nút giao với Quốc lộ 21 (hướng đi Sơn Tây), rẽ trái vào Quốc lộ 21A.
- Tiếp tục đi khoảng 20km, bạn sẽ thấy biển chỉ dẫn vào Vườn Quốc Gia Ba Vì.
- Mua vé vào cổng Vườn Quốc Gia.
- Lái xe tiếp theo đường chính khoảng 12km, đến khu vực bãi gửi xe dưới chân đền.
- Từ bãi xe, bạn cần leo bộ 500 bậc thang để lên đền.
Tổng thời gian di chuyển khoảng 1,5 – 2 giờ tùy vào tình trạng giao thông. Đường từ cổng Vườn Quốc gia Ba Vì lên Đền Thượng khá dốc, có nhiều khúc cua gấp, nên đi tốc độ chậm và kiểm tra kỹ phương tiện trước khi xuất phát. Nếu đi xe máy, hãy đổ đầy xăng vì không có cây xăng trong vườn quốc gia.
Phương tiện công cộng
Nếu không muốn chạy xe, bạn có thể sử dụng xe buýt số 110 có lộ trình đi từ Hà Nội đến Ba Vì. Cụ thể, xe xuất phát từ bến xe Yên Nghĩa (Hà Đông) → Sơn Tây → Xuân Khanh → Cổng Vườn Quốc gia Ba Vì. Xe buýt chỉ đưa bạn đến cổng Vườn Quốc gia Ba Vì, không đi vào trong. Sau khi xuống xe buýt tại cổng vườn quốc gia, bạn có thể thuê xe ôm hoặc taxi để lên khu vực bãi gửi xe của đền.
Xe điện Xanh SM
Nếu bạn đang tìm kiếm một cách thức di chuyển tiện lợi và tiết kiệm để đến Đền Thượng, Xanh SM là dịch vụ không thể bỏ qua. Với cước phí minh bạch, ứng dụng dễ sử dụng và giao diện thân thiện, Xanh SM cam kết không tăng giá trong điều kiện thời tiết xấu hay giờ cao điểm.
Cách đặt xe đơn giản và tiện lợi:
- Bước 1: Tải ứng dụng Xanh SM tại đây.
- Bước 2: Đăng nhập hoặc đăng ký tài khoản mới.
- Bước 3: Nhập điểm đón và điểm đến là Đền Thượng Ba Vì Hà Nội, kiểm tra thông tin hành trình.
- Bước 4: Xem chi tiết giá cước, chọn loại xe phù hợp và xác nhận đặt xe.
Trước khi xác nhận chuyến đi, đừng quên kiểm tra các chương trình khuyến mãi đặc biệt trong ứng dụng. Xanh SM thường xuyên có những ưu đãi dành riêng cho người dùng, giúp bạn tiết kiệm chi phí khi di chuyển. Nếu không sử dụng ứng dụng, bạn có thể gọi đến hotline 19002088 để được hỗ trợ đặt xe trực tiếp.
Đền Thượng thờ ai? Truyền thuyết về Đức Thánh Tản
Ngôi đền là nơi thờ Đức Thánh Tản Viên, hay còn gọi là Sơn Tinh, vị thần cai quản núi non và là một trong Tứ bất tử trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam. Ngài được nhân dân tôn kính là thần chủ của núi Ba Vì, người bảo hộ dân làng, giúp mùa màng bội thu, xua đuổi thiên tai và mang lại cuộc sống ấm no cho nhân dân.
Theo truyền thuyết, Sơn Tinh có sức mạnh siêu nhiên và phép thuật cao cường. Khi vua Hùng thứ 18 kén rể, Sơn Tinh và Thủy Tinh cùng đến cầu hôn công chúa Mị Nương. Sơn Tinh đến trước và rước Mị Nương về núi Ba Vì, khiến Thủy Tinh tức giận dâng nước đánh trả. Tuy nhiên, Sơn Tinh dùng phép thuật nâng núi cao lên, khiến nước không thể nhấn chìm, buộc Thủy Tinh phải rút lui.
Đức Thánh Tản Viên được nhân dân coi là biểu tượng của sức mạnh, trí tuệ và lòng nhân từ. Hàng năm, các địa phương tổ chức nhiều lễ hội lớn tại Đền Thượng, Đền Trung, Đền Hạ và các ngôi đền khác để tưởng nhớ công lao của ngài. Ngoài Đức Thánh Tản Viên, Đền Thượng Ba Vì còn thờ Mẫu Thượng Ngàn, hai vị tướng phò trợ Sơn Tinh là Cao Sơn, Quý Minh và các vị thần linh bản địa khác.
Lịch sử Đền Thượng Ba Vì
Đền Thượng có lịch sử từ thời Hùng Vương, được xây dựng để tôn vinh công lao của Đức Thánh Tản Viên trong việc bảo vệ và giúp đỡ nhân dân chống lại thiên tai. Dưới thời nhà Trần và nhà Lê, Đền Thượng tiếp tục được mở rộng và trở thành một trung tâm tín ngưỡng quan trọng, thu hút nhiều vua chúa, quan lại và nhân dân đến dâng hương.
Vua Lê Lợi sau khi chiến thắng quân Minh cũng từng đến đây bái yết và sắc phong Đức Thánh Tản Viên là Thượng đẳng thần, thể hiện sự kính trọng của triều đình đối với ngài. Trải qua nhiều biến cố lịch sử, Đền Thượng đã nhiều lần bị hư hại và được trùng tu để bảo tồn giá trị văn hóa – tâm linh. Đặc biệt:
- Thời Nguyễn: Đền được tu sửa và mở rộng thêm nhiều công trình phụ trợ.
- Giai đoạn kháng chiến chống Pháp và Mỹ: Đền bị hư hại bởi bom đạn do vị trí nằm trên đỉnh núi Ba Vì.
- Từ năm 1993: Khi Vườn Quốc gia Ba Vì được thành lập, chính quyền địa phương cùng nhân dân đã tiến hành trùng tu, phục dựng ngôi đền để khôi phục lại nét cổ kính ban đầu.
Ngày nay, Đền Thượng không chỉ là nơi thờ tự quan trọng mà còn là điểm du lịch tâm linh được nhiều du khách ưa thích. Đặc biệt vào các dịp lễ hội lớn như Rằm tháng Giêng và 25 tháng Mười âm lịch, đền thu hút hàng ngàn du khách mỗi năm.
Kiến trúc Đền Thượng
Ngôi đền nằm ở độ cao khoảng 1.200m so với mực nước biển, xung quanh là rừng nguyên sinh xanh mát. Đứng tại đền, du khách có thể phóng tầm mắt ngắm toàn cảnh núi non hùng vĩ, tận hưởng không khí trong lành và cảm nhận sự tĩnh lặng, linh thiêng của chốn thờ tự. Đền mang đậm nét kiến trúc đền thờ truyền thống của người Việt, bao gồm:
- Cổng Tam Qua: Có kiến trúc ba lối đi tượng trưng cho Tam giới (Trời – Đất – Người). Trên cổng có mái ngói cổ, chạm khắc tinh xảo với những họa tiết long, ly, quy, phượng, biểu tượng của sự linh thiêng và trường tồn.
- Khu Chính Điện: Nơi đặt bàn thờ, được xây theo lối kiến trúc gỗ truyền thống, mái đền uốn cong, chạm khắc hoa văn rồng phượng tỉ mỉ. Phía trước có bàn thờ lớn để du khách dâng hương, lễ vật.
- Bia đá cổ: Ghi lại lịch sử hình thành và các lần trùng tu đền qua các triều đại. Đây là nguồn tư liệu quý giá giúp du khách hiểu hơn về bề dày lịch sử của Đền Thượng.
Chi phí tham quan Đền Thượng
Đền không thu vé tham quan, du khách có thể vào đền hoàn toàn miễn phí để dâng hương và khám phá. Tuy nhiên, vì Đền Thượng nằm trong khu vực Vườn Quốc gia Ba Vì, du khách cần mua vé vào cổng vườn quốc gia để có thể tiếp cận đền. Giá vé vào cổng Vườn Quốc gia Ba Vì như sau:
| Người lớn | 60.000 VNĐ/người |
| Sinh viên | 20.000 VNĐ/người |
| Học sinh | 10.000 VNĐ/người |
| Người cao tuổi, người khuyết tật | 30.000 VNĐ/người |
Nếu du khách phải di chuyển bằng phương tiện cá nhân hoặc xe dịch vụ đến bãi gửi xe dưới chân núi trước khi leo bộ lên đền, giá vé gửi xe tại Vườn Quốc gia Ba Vì như sau:
| Vé dịch vụ trông giữ xe máy ban ngày khu vực cốt 400m | 5.000 VNĐ/xe/lượt |
| Vé dịch vụ trông giữ xe máy ban ngày khu vực cốt 1.100m | 5.000 VNĐ/xe/lượt |
| Vé dịch vụ trông giữ xe máy ban đêm khu vực cốt 400m | 8.000 VNĐ/xe/lượt |
| Vé dịch vụ trông giữ xe đạp ban ngày | 3.000 VNĐ/xe/lượt |
Lưu ý: Giá vé chỉ mang tính chất tham khảo vào thời điểm tháng 03/2025. Để cập nhật giá chính xác nhất, quý khách vui lòng liên hệ trực tiếp với Vườn Quốc Gia Ba Vì.
Lễ hội Đức Thánh Tản
Lễ hội Đền Thượng là một trong những sự kiện tâm linh quan trọng nhất tại Ba Vì, nhằm tôn vinh và tưởng nhớ công lao của Đức Thánh Tản Viên, vị thần cai quản núi rừng, bảo vệ dân làng khỏi thiên tai. Hàng năm, lễ hội được tổ chức vào hai dịp lớn:
- Ngày 15 tháng Giêng âm lịch: Lễ hội đầu năm, thu hút đông đảo nhân dân và du khách hành hương để cầu an, xin lộc đầu năm.
- Ngày 25 tháng Mười âm lịch: Ngày tưởng niệm Đức Thánh Tản Viên, được xem là ngày hóa của ngài. Đây là lễ hội lớn nhất, có nhiều nghi thức truyền thống đặc sắc.
Lễ hội không chỉ là dịp tôn vinh và tưởng nhớ công lao của Đức Thánh Tản Viên, mà còn góp phần gìn giữ và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, gắn kết cộng đồng và con cháu với cội nguồn. Ngoài ra, đây cũng là dịp để người dân cầu mong sự bình an, may mắn, giúp mùa màng bội thu, cuộc sống ấm no.
Các hoạt động trải nghiệm tại Đền Thượng
Du khách không chỉ được chiêm bái và dâng hương mà còn có cơ hội tham gia nhiều hoạt động trải nghiệm ý nghĩa tại đền. Từ lễ đền trang nghiêm, thưởng ngoạn cảnh quan hùng vĩ đến chụp ảnh lưu niệm, mỗi khoảnh khắc tại đây đều mang đến sự thanh tịnh và gắn kết tâm linh.
Lễ đền
Lễ đền tại Đền Thượng Ba Vì là hoạt động tâm linh quan trọng, thu hút đông đảo du khách đến dâng hương, cầu bình an và tài lộc. Du khách thường chuẩn bị lễ vật đơn giản như hương, hoa, trái cây, oản để bày tỏ lòng thành kính. Bên cạnh đó, các nghi thức truyền thống như dâng hương, đọc văn khấn và lễ rước kiệu cũng được tổ chức trang nghiêm.
Sắm lễ đền như thế nào?
Khi đến chiêm bái tại đền, du khách cần chuẩn bị lễ vật phù hợp với không gian thờ cúng linh thiêng. Theo Vườn Quốc gia Ba Vì, ngôi đền này là nơi thờ Đức Thánh Tản Viên, vì vậy không dâng lễ mặn, mà chỉ dùng các lễ vật thanh tịnh để thể hiện lòng thành kính. Lễ vật phổ biến khi dâng hương tại đền bao gồm:
- Hương, nến: Biểu tượng cho sự kết nối tâm linh giữa con người và thần linh.
- Hoa tươi: Thường là hoa cúc, hoa huệ, hoa lay ơn.
- Trái cây: Có thể chọn ngũ quả hoặc các loại trái cây theo mùa.
- Oản, bánh kẹo, xôi chè: Thể hiện lòng biết ơn đối với thần linh.
- Tiền vàng mã: Sử dụng theo phong tục truyền thống, nhưng cần đốt đúng nơi quy định.
Du khách cần tránh dâng lễ mặn (thịt, cá, rượu,…) để giữ sự thanh tịnh trong không gian thờ tự. Lễ vật nên được sắp xếp gọn gàng, không bày biện quá cầu kỳ, có thể chuẩn bị lễ từ nhà hoặc mua tại các cửa hàng gần đền.
Văn khấn Đền Thượng Ba Vì
Khi dâng hương tại đền, du khách thường đọc bài văn khấn để bày tỏ lòng thành kính và cầu nguyện bình an, sức khỏe, tài lộc. Văn khấn có thể đọc theo mẫu truyền thống hoặc tùy chỉnh theo tâm nguyện cá nhân. Nội dung bài văn khấn tham khảo:
“Nam mô A Di Đà Phật (3 lần)
Con lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.
Con kính lạy Đức Thánh Tản Viên – vị thần cai quản núi non, bảo hộ nhân dân.
Hôm nay là ngày… tháng… năm…, con thành tâm đến Đền Thượng dâng hương, kính lễ, nguyện cầu… (bình an, sức khỏe, tài lộc, công danh…).
Cúi mong Đức Thánh Tản Viên linh thiêng chứng giám, độ trì cho chúng con được sở cầu như ý, sở nguyện tòng tâm.”
Lưu ý, đọc văn khấn với giọng trang nghiêm, chậm rãi, rõ ràng, giữ thái độ tôn kính, không cười đùa, nói chuyện lớn tiếng trong đền. Sau khi khấn xong, vái lạy 3 – 5 lần tùy theo phong tục.
Thưởng thức cảnh quan
Đền Thượng không chỉ là nơi thờ tự linh thiêng mà còn sở hữu cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, mang lại cảm giác yên bình, thanh tịnh. Tọa lạc trên đỉnh núi Tản Viên, Đền Thượng có độ cao khoảng 1.200m so với mực nước biển, giúp du khách có tầm nhìn bao quát toàn cảnh Ba Vì xanh ngát.
Vào những ngày trời trong, đứng từ đền có thể nhìn thấy dòng sông Đà uốn lượn, cánh đồng xanh mướt dưới chân núi. Xung quanh đền là rừng nguyên sinh, tạo không gian thanh tịnh, giúp du khách tận hưởng không khí trong lành, thoáng đãng. Khu vực đền còn có nhiều tượng Phật, bia đá cổ, mang giá trị văn hóa – tâm linh sâu sắc.
Thời điểm lý tưởng để chiêm ngưỡng cảnh quan:
- Sáng sớm: Không khí mát mẻ, có thể săn mây trên đỉnh núi.
- Chiều muộn: Ngắm hoàng hôn buông xuống, tạo nên khung cảnh thơ mộng.
Chụp ảnh lưu niệm
Không gian cổ kính kết hợp với thiên nhiên hùng vĩ khiến Đền Thượng trở thành địa điểm chụp ảnh lý tưởng cho du khách. Một số góc chụp ảnh đẹp tại ngôi đền nằm trên đỉnh núi Tản Viên này:
- Cổng Tam Quan: Với lối kiến trúc truyền thống, mái ngói rêu phong, tạo nên khung hình hoài cổ.
- Chính điện đền: Nơi mang vẻ đẹp linh thiêng, đậm nét kiến trúc Việt.
- Bậc thang dẫn lên đền: Một con đường phủ bóng cây xanh, mang vẻ đẹp huyền bí khi có sương mù bao phủ.
- Từ đỉnh núi nhìn xuống: Một bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp với núi non trùng điệp, thung lũng xanh rờn.
Lưu ý khi chụp ảnh tại đền, du khách cần giữ thái độ tôn trọng, không tạo dáng phản cảm hoặc leo trèo lên các khu vực thờ tự, tránh gây ồn ào hoặc làm ảnh hưởng đến người hành hương. Chụp ảnh vào sáng sớm hoặc chiều muộn để có ánh sáng đẹp và tránh đông đúc.
Kinh nghiệm tham quan đền
Để có chuyến tham quan Đền Thượng suôn sẻ và ý nghĩa, du khách cần lưu ý về thời gian đi, trang phục, cũng như những quy tắc ứng xử tại đền. Chọn thời điểm thích hợp giúp bạn tận hưởng không khí trong lành, tránh đông đúc và leo núi thuận lợi hơn.
Thời gian lý tưởng
Đền Thượng Ba Vì nằm ở độ cao khoảng 1.200m trên đỉnh núi Tản Viên, không khí mát mẻ quanh năm, nhưng thời điểm lý tưởng nhất để tham quan là:
- Mùa thu (tháng 9 – tháng 11): Trời trong xanh, ít mưa, không khí dịu mát, thuận lợi để leo núi và thưởng ngoạn cảnh sắc.
- Mùa xuân (tháng 1 – tháng 3): Thời điểm diễn ra lễ hội lớn, thu hút nhiều du khách hành hương, không khí nhộn nhịp nhưng vẫn trang nghiêm.
Trong đó, buổi sáng sớm, khi nhiệt độ mát mẻ, ít đông đúc là lúc thích hợp để tận hưởng sự thanh tịnh và chụp ảnh đẹp. Du khách nên tránh đi vào buổi trưa mùa hè (tháng 5 – tháng 8) vì nắng nóng và đường leo núi khá dốc, dễ mất sức. Nếu đi vào mùa đông (tháng 12 – tháng 2), nên chuẩn bị áo ấm vì nhiệt độ trên đỉnh núi có thể rất lạnh, sương mù dày đặc.
Lưu ý khi tham quan
Để có một chuyến tham quan Đền Thượng Ba Vì suôn sẻ và trọn vẹn, du khách cần lưu ý một số điều quan trọng. Từ việc chọn thời gian phù hợp, chuẩn bị trang phục, đến đồ dùng cần thiết để leo núi sẽ giúp bạn có trải nghiệm ý nghĩa tại điểm đến linh thiêng này.
- Chọn thời gian phù hợp: Nên đi vào mùa thu hoặc sáng sớm để tránh nắng nóng, tận hưởng không khí trong lành và dễ dàng leo núi. Tránh đi vào buổi trưa mùa hè vì trời nắng gắt, dễ mất sức khi leo 500 bậc thang lên đền.
- Trang phục lịch sự, phù hợp: Đền là nơi thờ tự linh thiêng, du khách nên mặc quần áo kín đáo, gọn gàng. Tránh mặc quần áo quá ngắn, áo hai dây hoặc hở hang để thể hiện sự tôn trọng với không gian tâm linh.
- Chuẩn bị vật dụng cá nhân: Nên mang theo nước uống, đồ ăn nhẹ để bổ sung năng lượng sau khi leo núi. Nếu đi vào mùa hè, đừng quên mũ, kem chống nắng, áo khoác nhẹ hoặc ô để bảo vệ sức khỏe.
- Giữ thái độ tôn kính và cư xử đúng mực: Khi vào đền, du khách cần giữ thái độ nghiêm túc, không nói tục, cười đùa lớn tiếng. Hạn chế chụp ảnh trong khu vực chính điện và không chạm vào các đồ vật thờ cúng.
- Bảo vệ môi trường và không gian linh thiêng: Tuyệt đối không xả rác bừa bãi, giữ gìn vệ sinh chung và cảnh quan thiên nhiên. Không hái hoa, bẻ cành hay tác động vào các công trình kiến trúc trong khu vực đền.
Các điểm tham quan gần đền Thượng Ba Vì Hà Nội
Ngoài ngôi đền linh thiêng nằm trên núi Tản Viên, khu vực Ba Vì còn có nhiều điểm tham quan hấp dẫn mang giá trị lịch sử, văn hóa và thiên nhiên. Mỗi địa điểm đều mang đến trải nghiệm độc đáo, giúp chuyến hành trình của bạn thêm trọn vẹn.
- Đền Thờ Bác Hồ Ba Vì (cách khoảng 300m): Nằm trên đỉnh núi Ba Vì ở độ cao 1.296m, đây là công trình linh thiêng mang ý nghĩa lịch sử, tâm linh sâu sắc. Hàng năm, nhiều đoàn khách từ khắp nơi đến dâng hương, bày tỏ lòng thành kính với Bác.
- Vườn Quốc gia Ba Vì: Là một trong những khu bảo tồn thiên nhiên nổi bật ở miền Bắc, sở hữu hệ sinh thái đa dạng với rừng nguyên sinh, thác nước, suối khoáng nóng và nhiều điểm tham quan như Suối Ngọc, Đền Thượng, Tháp Báo Thiên.
- Đồi Thông Ba Vì (cách khoảng 6,3km): Những rừng thông cao vút, tạo nên khung cảnh thơ mộng tựa Đà Lạt thu nhỏ. Không gian yên bình, khí hậu mát mẻ nơi đây rất thích hợp cho các hoạt động chụp ảnh, dã ngoại, cắm trại.
FAQ – Mọi người cũng hỏi đền Thượng
Đền Thượng Ba Vì nằm trên đỉnh núi Tản Viên, là điểm đến linh thiêng, nơi bạn có thể chiêm bái và tận hưởng không khí trong lành của thiên nhiên hoang sơ. Với tầm nhìn bao quát và không gian thanh tịnh, đền không chỉ là nơi thờ Đức Thánh Tản Viên mà còn là một hành trình tâm linh đầy ý nghĩa. Tìm hiểu những thắc mắc thường gặp để có thêm thông tin hữu ích cho chuyến đi đến đền.
Đền Thượng ở đâu?
Đền Thượng nằm trên đỉnh núi Tản Viên, thuộc Vườn quốc gia Ba Vì, Hà Nội. Đây là một trong những điểm du lịch tâm linh quan trọng, thu hút đông đảo du khách đến dâng hương và chiêm bái.
Đền Thượng thờ ai?
Đền Thượng thờ Đức Thánh Tản Viên (Sơn Tinh), một trong “Tứ bất tử” của Việt Nam. Ngoài ra, đền còn thờ Mẫu Thượng Ngàn và các vị thần như Cao Sơn, Quý Minh – những vị tướng phò trợ Đức Thánh Tản.
Đền Thượng Ba Vì có bao nhiêu bậc?
Để đến được Đền Thượng, du khách cần leo qua 500 bậc thang từ bãi gửi xe dưới chân núi. Quá trình leo bậc tuy hơi vất vả nhưng sẽ mang đến trải nghiệm thú vị, giúp du khách cảm nhận không gian thiên nhiên trong lành.
Đền Thượng Ba Vì không chỉ là một điểm đến tâm linh linh thiêng mà còn mang đến cho du khách trải nghiệm hòa mình vào thiên nhiên hùng vĩ. Hành trình chinh phục 500 bậc thang lên đền sẽ giúp bạn cảm nhận rõ nét vẻ đẹp huyền bí của vùng núi Tản Viên và tìm lại sự an yên trong tâm hồn. Để chuyến đi đến Đền Thượng thuận tiện và thoải mái hơn, hãy lựa chọn xe điện Xanh SM.
