Đền Bạch Mã – Hà Nội: Khám phá lịch sử và văn hóa linh thiêng giữa lòng thủ đô

Bạn đang tìm kiếm một địa điểm tâm linh, cổ kính giữa lòng Hà Nội phồn hoa? Đền Bạch Mã với lịch sử lâu đời và kiến trúc độc đáo chắc chắn sẽ là một điểm đến không thể bỏ qua. Hãy cùng Xanh SM khám phá ngôi đền linh thiêng này để hiểu được lịch sử, sự hình thành qua nét kiến trúc độc đáo cổ kính của đền.

Giới thiệu về Đền Bạch Mã

Đền Bạch Mã Hà Nội là một trong Thăng Long Tứ Trấn, trấn giữ phía Đông kinh thành xưa. Đây là ngôi đền mang đậm dấu ấn lịch sử và văn hóa, là nơi thờ thần Long Đỗ – vị thần bảo hộ Thăng Long, Hà Nội. 

Ngôi đền là chứng tích quan trọng của đất nước khi vẫn lưu giữ được nhiều di vật quý giá, gìn giữ được những giá trị văn hóa, tín ngưỡng truyền thống của dân tộc ta. Đồng thời, đây cũng là điểm đến tâm linh hấp dẫn nhằm cầu may mắn, bình an của mọi du khách khi ghé thăm Thủ đô ngàn năm văn hiến.

Đền Bạch Mã nằm ngay trong trung tâm phố cổ Hà Nội
Đền Bạch Mã nằm ngay trong trung tâm phố cổ Hà Nội. (Ảnh: Sưu tầm Internet)

Vị trí chính xác của Đền Bạch Mã là: số 76 phố Hàng Buồm, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội. Vị trí này nằm ngay trung tâm khu phố cổ nên rất thuận tiện cho du khách ghé thăm.

Google Map Đền Bạch Mã
Đền Bạch Mã trên bản đồ. (Ảnh: Google Maps)

Lịch sử hình thành và phát triển Đền Bạch Mã

Đền Bạch Mã là điểm giao thoa độc đáo giữa tín ngưỡng dân gian và câu chuyện về vị thần hộ mệnh vùng đất Thăng Long xưa. Trải qua thời gian, những giá trị lịch sử của đền ngày càng sáng rõ, cho thấy nét đẹp tâm linh sâu sắc của cố đô. 

Sự tích và câu chuyện gắn liền với Đền Bạch Mã

Theo truyền thuyết, Đền Bạch Mã – nơi thờ Thần Long Đỗ có nguồn gốc từ thế kỷ IX. Đến thế kỷ X trong những cuộc chiến tranh khốc liệt, Đinh Bộ Lĩnh đã ghé thăm đền Bạch Mã để cầu nguyện. Ông hứa sẽ phong sắc thần nếu như vận mệnh đất nước được thuận lợi. 

Sau khi giành thắng lợi, vua Đinh Tiên Hoàng đã có một giấc mơ kỳ lạ, có một vị thần tự xưng là Thần Bạch Mã nhắc nhở ông chưa thực hiện nghi thức tôn vinh đúng cách. Vì thế, ngay khi tỉnh dậy vua đã phong cho đền tên gọi trang trọng nhằm thể hiện sự tri ân sâu sắc đối với thần linh.

Đền Bạch Mã mang giá trị lịch sử và tâm linh sâu sắc có nguồn gốc từ thế kỷ IX
Đền Bạch Mã mang giá trị lịch sử và tâm linh sâu sắc có nguồn gốc từ thế kỷ IX. (Ảnh: Sưu tầm Internet)

Tiếp đó, vào thời đại nhà Nguyễn, vua Đồng Khánh cũng đã sắc phong cho thần Bạch Mã với tước hiệu cao quý Hàm Quang Thượng Đẳng Thần. Với tước vị này có thể khẳng định vị trí của đền trong đời sống tâm linh của người dân.

Đến năm 1010 khi vua Lý Thái Tổ dời đô từ Hoa Lư đến Thăng Long. Trong lúc xây dựng thành vua gặp rất nhiều khó khăn và ông đã tới cầu nguyện tại đền Bạch Mã. Khi đó một con ngựa trắng đi ra từ đền đã dẫn đường cho vua tìm ra vị trí xây dựng thành Thăng Long mới. Từ đó, thần Bạch Mã được phong làm Thành hoàng của kinh thành.

Tên Đền Bạch Mã gắn liền với truyền thuyết Bạch Mã báo mộng cho vua
Tên Đền Bạch Mã gắn liền với truyền thuyết Bạch Mã báo mộng cho vua. (Ảnh: Sưu tầm Internet)

Theo chiều dài lịch sử, đền Bạch Mã đã trải qua thêm nhiều lần trùng tu, trong đó có những đợt lớn vào niên hiệu Chính Hòa đời Lê Hy Tông và năm Minh Mệnh thứ 20. Ngày nay đền là nơi thờ tự thần trấn giữ kinh đô và cũng là điểm du lịch hấp dẫn du khách thập phương.

Đền Bạch Mã trong đời sống tâm linh của người Hà Nội

Đền Bạch Mã biểu trưng cho sự che chở của thần linh đối với mọi người. Vì thế, người dân Hà Nội thường đến Đền Bạch Mã để cầu bình an, cầu may và tỏ lòng tri ân đối với các vị thần đã phù hộ cho đất nước.

Hàng năm, đền Bạch Mã thường tổ chức nhiều lễ hội và ngày cúng bái. Trong đó, lễ hội lớn nhất diễn ra vào ngày 12 tháng Giêng âm lịch – dịp để tưởng nhớ Thần Long Đỗ. Vào thời điểm này người dân sẽ cùng nhau tham dự và cầu nguyện cho một năm an lành và hạnh phúc. 

Lễ hội đền Bạch Mã diễn ra hàng năm trên con phố cổ
Lễ hội đền Bạch Mã diễn ra hàng năm trên con phố cổ. (Ảnh: Báo Tin Tức)

Ngoài lễ hội chính thì các ngày cúng bái định kỳ như: ngày đầu tháng, rằm, các dịp lễ lớn… người dân Hà Nội thường chuẩn bị lễ vật, hoa quả và thắp hương tại Đền. 

Kiến trúc độc đáo của Đền Bạch Mã

Khi bước vào không gian của đền Bạch Mã, du khách sẽ bị thu hút ngay bởi vẻ đẹp nổi bật của nền tường vàng ấm áp. Cánh cửa gỗ đỏ với những họa tiết rồng vàng chạm khắc tinh xảo tạo nên một bầu không khí cổ kính và trang nghiêm. Ngôi đền như một bức tranh sống động mang trong mình hơi thở của lịch sử.

Kiến trúc đền mang đậm phong cách truyền thống Việt Nam với mái ngói cong vút,  cột gỗ chạm trổ tinh xảo. Các bức tường được trang trí bằng những bức tranh, câu đối ca ngợi công đức của thần Long Đỗ và lịch sử hình thành Thăng Long, Hà Nội.  

Kiến trúc Đền Bạch Mã Hà Nội mang đậm hơi thở của lịch sử, rất cổ kính và trang nghiêm
Kiến trúc Đền Bạch Mã Hà Nội mang đậm hơi thở của lịch sử, rất cổ kính và trang nghiêm. (Ảnh: Báo Tin Tức)

Bên trong đền, kiến trúc nổi bật được thể hiện rõ nét qua hệ thống cột lớn vững chãi bằng gỗ lim. Mái đền được thiết kế theo kiểu “giá chiêng chồng rường con nhị” – một phong cách độc đáo của kiến trúc truyền thống. Những chi tiết chạm khắc trên cột, mái nhà đều được thực hiện rất tỉ mỉ tạo nên sự hài hòa cho tổng thể công trình.

Nhà Đại Bái nơi đặt áng thờ gây ấn tượng với hình ảnh rồng phượng sơn son thếp vàng. Những hoạ tiết đầu rồng, hoành phi và câu đối được thếp vàng lấp lánh này mang đến sự sang trọng uy nghiêm cho không gian thờ cúng.

Các chi tiết bên trong Đền Bạch Mã được trạm trổ thủ công rất tỉ mỉ
Các chi tiết bên trong Đền Bạch Mã được trạm trổ thủ công rất tỉ mỉ. (Ảnh: Sưu tầm Internet)

Các hiện vật được trưng bày ở Đền Bạch Mã

Khi bước vào không gian tôn nghiêm của đền Bạch Mã, du khách sẽ được chiêm ngưỡng nhiều hiện vật quý giá, mỗi món đồ đều mang trong mình một câu chuyện lịch sử đặc sắc. 

Phương đình nằm ở trung tâm nơi đặt các đồ thờ tự trang trọng. Bên trái là cây hương và bàn thờ, bên phải là miếu thờ Tề Vương Phi. Nội thất của ngôi đền được bài trí công phu. Mỗi chi tiết đều phản ánh sự kính trọng và lòng thành của người dân đối với thần linh.

 Các hiện vật được sắp xếp gọn gàng, trang trọng tại Đền Bạch Mã
Các hiện vật được sắp xếp gọn gàng, trang trọng tại Đền Bạch Mã. (Ảnh: Báo Thái Bình)

Ngoài ra, Đền Bạch Mã còn lưu giữ nhiều hiện vật có giá trị lịch sử to lớn. Trong số đó có sắc phong, đôi phổng, chuông đồng, kiệu rước và độc bình. Đặc biệt, 15 tấm bia văn được khắc lại để ghi nhớ những lần tu sửa đền. Những bia đá chứa đựng các điển tích và thần thoại về việc xây dựng đền và những nghi lễ tôn thờ thần linh.

Trong số các di vật cổ, bia đá và sắc phong từ các triều đại Lê, Tây Sơn và Nguyễn vẫn được bảo quản tốt. Những hiện vật này không chỉ là chứng tích lịch sử mà còn thể hiện sự tôn kính đối với thần Long Đỗ. Đền còn lưu giữ 13 hoành phi và văn bia, mỗi món đều liên quan đến thần Bạch Mã.

Cách di chuyển đến Đền Bạch Mã

Đền Bạch Mã nằm ngay giữa lòng Hà Nội nên việc di chuyển đến rất thuận tiện. Bạn có thể chọn nhiều phương tiện khác nhau: 

  • Di chuyển bằng xe máy, ô tô cá nhân: Nếu tự di chuyển bằng phương tiện cá nhân thì khi đi qua bốt Hàng Đậu, bạn rẽ phải vào đường chợ Đồng Xuân tầm 1km rồi rẽ trái vào Hàng Buồm, tìm tới số 76 chính là đền Bạch Mã. Tuy đường đi khá dễ nhưng do hạn chế về diện tích nên việc gửi xe gần đền sẽ khá khó khăn trong các ngày lễ đông đúc. 
  • Di chuyển bằng xe bus: Bạn có thể lên xe buýt số 01, 02 hoặc 34 và xuống điểm dừng gần nhất là trạm Bạch Mã. Sau khi xuống xe bạn đi bộ khoảng 5 phút để đến đền. Tuy nhiên di chuyển bằng bus cũng có nhược điểm là đông người và bạn phải chờ bus khá lâu trong giờ cao điểm do tắc đường.
  • Di chuyển bằng taxi, xe máy dịch vụ: Nếu bạn không muốn tự lái, taxi, xe máy dịch vụ là giải pháp tiện lợi. Taxi, xe máy dịch vụ hoạt động trong khu vực rất nhiều, điển hình là dịch vụ xe điện của Xanh SM. 

Việc đặt xe điện của Xanh SM mang đến rất nhiều ưu điểm: bạn không cần lo lắng cho gửi xe, số lượng xế đông đảo nên dễ đặt xe, xe điện thân thiện với môi trường, tài xế thân thiện chuyên nghiệp. Bạn chỉ cần gọi điện hoặc đặt xe qua ứng dụng. Nhân viên sẽ đưa bạn đến tận cửa đền. Hành trình này rất thoải mái và nhanh chóng.

Xanh SM sẽ phục vụ bạn ghé thăm đền tận nơi dù bạn ở đâu
Xanh SM sẽ phục vụ bạn ghé thăm đền tận nơi dù bạn ở đâu. (Ảnh: Xanh SM)

Đặt Xanh SM ngay bằng các cách đơn giản sau:

Cách 1: Liên hệ trực tiếp đến tổng đài Xanh SM 1900 2088

Cách 2: Sử dụng ứng dụng đặt xe Xanh SM, tải ứng dụng: TẠI ĐÂY

Lưu ý khi tham quan Đền Bạch Mã

Khi tham quan đền Bạch Mã có một số điều sau bạn cần ghi nhớ để có trải nghiệm trọn vẹn và tôn nghiêm:

  • Thứ tự tham quan phù hợp: Bạn nên bắt đầu từ Tam Quan, tiếp theo là Phương Đình, rồi đến Đại Bái. Tiếp theo là Thiêu Hương và cuối cùng là Cung Cấm nơi thờ tượng thần Bạch Mã. 
  • Chuẩn bị lễ dâng hương đầy đủ và đọc văn khấn trước các ban thờ. Khi dâng lễ bạn có thể đặt văn khấn lên đĩa nhỏ và đặt vào mâm lễ cúng. Nếu thực hiện lễ hóa vàng, hãy hóa văn khấn trước khi đốt.
  • Hạn chế về lễ vật: Tránh dâng lễ mặn tại Tiền Đường nơi thờ tự chính của đền. Bạn cũng đừng đặt tiền giọt dầu vào tay các tượng thần mà nên để tiền vào hòm công đức để tôn trọng không gian linh thiêng.
  • Tôn trọng không gian thờ cúng: Khi tham quan đền bạn chú ý đến những người đang khấn vái. Không nên đi qua trước mặt họ. Nếu bạn muốn thực hiện lễ, hãy tránh quỳ phía sau những người đang đứng thắp hương. 
Tham gia thăm quan đền Bạch Mã nên theo đúng thứ tự
Tham gia thăm quan đền Bạch Mã nên theo đúng thứ tự. (Ảnh: Vinwonders)

Những điểm tham quan khác gần Đền Bạch Mã

Đền Bạch Mã còn nằm rất gần các điểm tham quan hấp dẫn khác của Hà Nội, bạn có thể cân nhắc ghé thăm. Các điểm du lịch cũng chỉ cách đền Bạch Mã tầm 1 – 1,5km.

Xung quanh đền Bạch Mã có rất nhiều điểm tham quan hấp dẫn khác
Xung quanh đền Bạch Mã có rất nhiều điểm tham quan hấp dẫn khác. (Ảnh: Xanh SM)
  • Chùa Quán Sứ: Chùa Quán Sứ là một trong những ngôi chùa nổi tiếng ở Hà Nội cách đền Bạch Mã tầm 1km. Nơi đây mang đậm nét văn hóa Phật giáo Việt Nam. Du khách có thể đến đây để tham quan và tìm hiểu về các nghi lễ Phật giáo.
  • Hồ Hoàn Kiếm: Hồ Hoàn Kiếm – biểu tượng của Hà Nội nằm cách đền Bạch Mã 700m. Bạn có thể đi dạo quanh hồ, thưởng thức không khí trong lành. Đặc biệt, đừng quên ghé thăm đền Ngọc Sơn trên đảo giữa hồ.
  • Nhà hát lớn Hà Nội: Nhà Hát Lớn là một công trình kiến trúc ấn tượng cách đền tầm 1km. Đây là nơi tổ chức nhiều sự kiện văn hóa, nghệ thuật quan trọng. Bạn có thể tham gia các buổi biểu diễn hoặc chỉ đơn giản là chiêm ngưỡng vẻ đẹp của tòa nhà.
  • Bảo tàng lịch sử quốc gia: Bảo tàng lịch sử quốc gia Việt Nam là nơi lưu giữ nhiều hiện vật quý giá cách đền 1,5km. Đây là điểm đến tuyệt vời để bạn tìm hiểu về lịch sử và văn hóa dân tộc. 
  • Phố cổ Hà Nội: Phố Cổ là điểm đến lý tưởng cho những ai yêu thích khám phá văn hóa truyền thống. Những con phố nhỏ hẹp, các cửa hàng và quán ăn đặc trưng tạo nên một bầu không khí cổ kính của thủ đô. Bạn có thể thử các món ăn đặc sản và mua sắm quà lưu niệm.

FAQ mọi người cùng hỏi về đền Bạch Mã

Đền Bạch nổi tiếng là vậy, nhưng chắc hẳn vẫn còn nhiều khách tham quan chưa hiểu rõ về ngôi đền cổ tại Hà Nội này. Dưới đây là một số câu hỏi thường gặp về đền đã được tổng hợp:

Đến đền Bạch Mã cầu gì?

Đền Bạch Mã là một ngôi đền linh thiêng thờ thần Bạch Mã. Khi đến đền Bạch Mã, người ta thường cầu xin những điều sau:

  • Sức khỏe: Nhiều người cầu mong sức khỏe cho bản thân và gia đình.
  • May mắn trong công việc: Các doanh nhân thường đến cầu cho công việc làm ăn thuận lợi, phát đạt.
  • Hạnh phúc gia đình: Cầu cho gia đình hòa thuận, hạnh phúc.
  • Thi cử đỗ đạt: Học sinh, sinh viên cầu cho thi cử thành công.

Lễ hội đền Bạch Mã vào ngày nào?

Lễ hội Đền Bạch Mã được tổ chức vào mùng 9 – 10/2 âm lịch hàng năm.

Tứ trấn Hà Nội là gì?

Tứ trấn của kinh thành Thăng Long xưa hiện nay là 4 ngôi đền: Đền Quán Thánh, Đền Kim Liên, Đền Voi Phục, Đền Bạch Mã.

Đền Bạch Mã là một điểm đến không thể bỏ qua khi bạn khám phá Hà Nội. Mỗi chi tiết của đền đều gợi nhắc về lịch sử hào hùng của dân tộc. Hãy đến và trải nghiệm sự huyền bí của đền Bạch Mã, nơi lịch sử và văn hóa hòa quyện trong từng nhịp sống của thủ đô.

Share on facebook
Share on twitter
Share on linkedin

Bài viết gần đây