Đền Bà Chúa Kho, ngôi đền linh thiêng tại Bắc Ninh, là địa điểm thu hút đông đảo khách hành hương khắp nơi đến cầu tài lộc và công danh. Mời bạn cùng Xanh SM tìm hiểu về lịch sử và sự tích về đền, cùng các hướng dẫn chi tiết cách chuẩn bị mâm lễ, trình tự dâng lễ để bạn có một chuyến viếng thăm đền Bà Chúa Kho thuận lợi.
Tổng quan về đền Bà Chúa Kho Bắc Ninh
Đền Bà Chúa Kho Bắc Ninh là điểm đến tâm linh nổi tiếng, thu hút đông đảo khách thập phương đến cầu tài lộc và may mắn.
Đền Bà Chúa Kho ở đâu?
Đền nằm trên sườn núi Kho, thuộc địa phận thôn Cổ Mễ, xã Vũ Ninh, thành phố Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh. Đền có vị trí nằm cách trung tâm Hà Nội chỉ khoảng 35km về phía Đông Bắc, và khoảng một giờ lái xe.
Ngôi đền này là một phần trong quần thể di tích Cô Mễ, bao gồm Đình – Chùa – Đền. Với vị trí thuận lợi và nổi tiếng linh thiêng, đây là điểm thờ cúng và du lịch tâm linh thu hút hàng nghìn khách đến cúng viếng và tham quan mỗi năm.
Đền Bà Chúa Kho thờ ai?
Bà Chúa Kho là một phụ nữ xuất thân từ gia đình nông dân, được vua Lý phong làm hoàng hậu vì tài trí và phẩm hạnh. Bà có công trong việc phát triển nông nghiệp và tổ chức sản xuất để cải thiện đời sống người dân. Trong cuộc kháng chiến chống quân Tống, bà là người đứng ra quản lý các kho lương, hỗ trợ tiếp tế cho quân đội.
Việc thờ cúng Bà Chúa Kho tại đền mang ý nghĩa sâu sắc trong tín ngưỡng dân gian. Đền không chỉ là nơi tưởng niệm công lao to lớn của bà mà còn là nơi cầu mong tài lộc, may mắn và thịnh vượng trong công việc, làm ăn.
Lịch sử và sự tích Đền Bà Chúa Kho
Lịch sử Đền Bà Chúa Kho gắn liền với những sự kiện quan trọng trong cuộc kháng chiến chống quân Tống. Dưới đây là một số mốc thời gian đáng chú ý:
- Thế kỷ 11: Đền được xây dựng trên nền đất nơi Bà Chúa Kho từng quản lý kho lương cho quân đội Lý.
- Thế kỷ 19: Đền bị ảnh hưởng bởi các biến động xã hội và chiến tranh, dẫn đến tình trạng xuống cấp.
- Cuối thập niên 1970: Người dân địa phương tiến hành bảo tồn và tu sửa đền, duy trì các nghi lễ thờ cúng.
- Năm 1989: Đền Bà Chúa Kho được công nhận là Di tích Lịch sử – Văn hóa cấp Quốc gia, đánh dấu sự khôi phục và phát triển của đền.
Có nhiều truyền thuyết kể về sự hy sinh của Bà Chúa Kho trong cuộc chiến chống giặc. Một trong những truyền thuyết nổi bật là bà đã qua đời khi tiếp tế cho quân đội và được phong danh hiệu “Phúc Thần”. Từ đó, người dân lập đền thờ bà tại chính nơi bà từng quản lý kho lương.
Khám phá kiến trúc Đền Bà Chúa Kho
Kiến trúc đền mang đậm dấu ấn văn hóa truyền thống, tạo nên không gian linh thiêng và độc đáo.
Tổng quan kiến trúc trong đền
Đền Bà Chúa Kho là công trình kiến trúc đặc sắc mang đậm dấu ấn thời nhà Lý. Sau đây là các điểm nổi bật về thiết kế và kiến trúc của đền.
- Bố cục tổng thể: Đền được xây dựng theo kiểu chữ “nhị” (二) với một tòa Tiền Tế và một Hậu Cung, mỗi tòa đều có 3 gian. Kiến trúc này tạo nên sự đối xứng và hài hòa trong tổng thể.
- Kiến trúc Tiền Tế và Hậu Cung: Tiền Tế là khu vực rộng lớn phía trước đền, trong khi Hậu Cung được thiết kế khang trang và uy nghiêm ở phía sau. Hai khu vực này tạo nên một quần thể kiến trúc hoàn chỉnh.
- Chi tiết kiến trúc: Các họa tiết chạm khắc cầu kỳ được thể hiện tinh xảo trên cột trụ và mái ngói. Những mái ngói đỏ được xếp chồng lên nhau, đặc trưng của kiến trúc đền Việt Nam.
- Không gian bên trong và sân đền: Khuôn viên đền kết hợp vẻ đẹp thiên nhiên với nét cổ kính của kiến trúc. Sân rộng trước đền là nơi tổ chức nghi lễ và các hoạt động cộng đồng.
- Dấu tích thời nhà Lê: Một số đầu ngói mũi hài và gạch ngói cũ từ thời nhà Lê vẫn được bảo tồn. Những dấu tích này làm tăng thêm giá trị lịch sử cho đền.
Các công trình nổi bật tại đền
Bên trong đền Bà Chúa Kho có nhiều công trình kiến trúc độc đáo, bao gồm Tiền Tế, Cổng Tam Môn, Cung Đệ Nhị, Cung Đệ Tam, Cung Bà Chúa và Cung Thượng. Mỗi công trình đều phản ánh vẻ đẹp kiến trúc cổ truyền Việt Nam, được tôn tạo và gìn giữ qua thời gian.
Đền có tổng cộng 16 ban thờ chính, mỗi ban mang ý nghĩa tín ngưỡng sâu sắc riêng. Ban Tiền Tế là nơi tổ chức các nghi lễ quan trọng. Ban Tứ Phủ Công Đồng thờ các vị thần trong hệ thống Tứ Phủ. Đặc biệt Cung Cấm Bà Chúa Kho là nơi thờ chính của Bà, được bảo vệ nghiêm ngặt và chỉ mở cửa trong trường hợp đặc biệt.
Hướng dẫn tham quan Đền Bà Chúa Kho
Để có trải nghiệm tham quan và viếng lễ trọn vẹn tại đền, bạn hãy lưu ý những thông tin cần thiết về thời gian, cách di chuyển và các lưu ý khi đến đây.
Thời điểm tham quan lễ đền Bà Chúa Kho
Mỗi năm, lễ hội Đền Bà Chúa Kho kéo dài khoảng một tháng, từ ngày 24 hoặc 25 tháng Chạp của năm cũ đến hết tháng Giêng Âm lịch của năm mới.
Trong đó ngày chính của lễ hội là ngày 12 tháng Giêng Âm lịch, là ngày mất của Bà Chúa Kho, ghi dấu trong lịch sử và được chọn làm dịp cúng giỗ trang trọng. Đặc biệt, ngay sau đêm Giao thừa, dòng người đến đền cầu tài lộc, công danh rất đông và nhộn nhịp.
Ngoài dịp lễ hội, bạn có thể ghé thăm đền vào bất kỳ thời điểm nào trong năm để cầu tài lộc hoặc tham quan. Tuy nhiên, nếu muốn tránh đông đúc và tận hưởng không gian linh thiêng nơi đây, bạn có thể cân nhắc đi vào các ngày trong tuần.
Cách di chuyển đến đền
Để đến đền, bạn có thể lựa chọn các phương tiện di chuyển sau.
- Phương tiện cá nhân:Từ trung tâm Hà Nội, bạn có thể đi qua cầu Long Biên hoặc cầu Chương Dương, sau đó qua cầu Đuống và tiếp tục qua thị xã Từ Sơn để đến trung tâm thành phố Bắc Ninh. Từ đây, đi theo quốc lộ 295B một đoạn rồi rẽ trái vào đường Cổ Mễ là sẽ đến Đền Bà Chúa Kho.
- Xe buýt: Du khách có thể bắt tuyến số 54 từ bến Long Biên đến Bắc Ninh hoặc chọn tuyến số 203 từ bến Giáp Bát đến Bắc Ninh. Do đi xe buýt phụ thuộc vào lịch trình cố định, du khách nên chú ý giờ giấc để tránh bị lỡ chuyến.
- Taxi: Nếu bạn muốn di chuyển nhanh chóng và thoải mái, có thể chọn dịch vụ taxi hoặc xe công nghệ từ Hà Nội đến Bắc Ninh. Đây là phương tiện linh hoạt, đưa bạn đến đền trực tiếp và tiết kiệm thời gian hơn, đặc biệt phù hợp nếu bạn đi theo nhóm.
Để có một trải nghiệm di chuyển an toàn, tiện lợi và thoải mái, bạn có thể đặt xe Xanh SM – dịch vụ xe điện không khói bụi, không gây tiếng ồn. Bạn chỉ cần liên hệ qua tổng đài 1900 2088 hoặc sử dụng ứng dụng Xanh SM để đặt xe, giúp bạn đến đền nhanh chóng mà không phải lo lắng về việc tìm đường hay chỗ đỗ xe.
Giờ mở cửa và giá vé
- Giờ mở cửa: 06:30 – 18:00 hàng ngày.
- Giá vé vào cửa: Miễn phí.
- Chi phí dâng lễ: Mâm cúng và lễ vật có thể mua tại đền, chi phí phụ thuộc vào lựa chọn của khách hành hương và có thể dao động từ 150.000 đồng đến 1 triệu đồng.
Hướng dẫn xin lộc Đền Bà Chúa Kho chi tiết
Cầu tài lộc tại đền cần sự chuẩn bị chu đáo trong việc sắm lễ và thực hiện nghi thức đúng cách để đạt được hiệu quả tốt nhất.
Cách sắm lễ Đền Bà Chúa Kho
Nếu bạn đang không rõ đi đền Bà Chúa Kho cần sắm lễ gì, hãy tham khảo hướng dẫn chi tiết về các lễ vật cần chuẩn bị sau đây.
- Lễ vật chay: Người hành hương thường dâng lễ chay tại bàn thờ Thánh Mẫu, bao gồm các đồ chay như hoa quả, hương, trà, phẩm oản, kim ngân, và tiền vàng.
- Lễ vật mặn: Ngoài lễ vật chay, du khách có thể chuẩn bị mâm lễ mặn với các món như thịt lợn, thịt gà, giò, chả, hoặc các món lễ chay mang hình thức của lễ mặn, tùy thuộc vào tâm nguyện.
- Lễ vật đồ sống: Lễ vật đồ sống chỉ được dâng tại ban Ngũ Hổ, Bạch Xà, Thanh Xà ở hạ ban Công Đồng Tứ Phủ. Lễ vật này bao gồm trứng, thịt sống đi kèm với gạo muối.
- Cỗ Sơn Trang: Đây là mâm lễ đặc biệt với các món chay nổi tiếng, ví dụ như xôi chè, gạo nếp cẩm, các đặc sản chay. Đặc biệt, người hành hương đã trình đồng mở phủ có thể dâng mâm Cỗ Sơn Trang.
- Lễ vật cho bàn thờ Cô, Cậu: Các mâm lễ cho bàn thờ Cô và Cậu gồm những món đồ chơi, đồ dùng trẻ nhỏ như oản, quả, hương hoa, gương, lược, túi xách…
- Lễ vật cho bàn thờ Thần Thành Hoàng, Thư Điền: Lễ vật dâng cho các thần này chủ yếu là đồ chay, cần chuẩn bị thành tâm.
Cách hạ lễ đúng cách
Cũng như khi dâng lễ, quá trình hạ lễ cần thực hiện cẩn thận và trang nghiêm. Sau khi dâng lễ, bạn nên chờ cho nhang cháy hết một tuần rồi mới thắp lại. Tiếp theo, thành kính vái ba vái trước mỗi bàn thờ, bắt đầu từ ban ngoài vào ban chính.
Sau khi đã hoàn thành các nghi thức này, bạn có thể hạ sớ và đem đi hóa vàng. Lưu ý, lễ vật trên ban thờ Cô và thờ Cậu cần được để nguyên, không di chuyển hay thu dọn như các ban khác.
Trình tự đi lễ các ban như thế nào?
Khi đến Đền Bà Chúa Kho, nhiều người thường tuân theo một trình tự cụ thể khi đi lễ các ban thờ để thể hiện lòng thành kính và ước nguyện của mình. Dưới đây là hướng dẫn trình tự đi lễ các ban trong đền.
- Lư hương ngoài sân đền: Đầu tiên, hãy thắp hương tại lư hương đồng ở giữa sân đền. Chọn số lẻ như 1, 3, 5, hoặc 9 nén hương rồi cắm vào lư hương.
- Gian Tiền Tế: Bước lên bậc thang vào Gian Tiền Tế, khấn trình bày nguyện vọng đến Bà Chúa Kho, bày tỏ lý do đến đền hôm nay.
- Ban Công Đồng: Sau khi tấu trình xong tại gian Tiền Tế, bạn vào bên trong và gặp Ban Công Đồng đầu tiên. Đây là nơi để cầu nguyện về công danh, sự nghiệp, và bạn có thể khấn xin theo nhu cầu cá nhân.
- Ban Tam Tòa Thánh Mẫu – Bà Chúa Kho: Ngay phía sau Ban Công Đồng là Ban Tam Tòa Thánh Mẫu, nơi thờ Bà Chúa Kho. Khấn và cầu xin theo nhu cầu của mình.
- Cung Cấm: Phía sau Ban Tam Tòa Thánh Mẫu là Cung Cấm, thường đóng cửa và chỉ mở cho khách có lễ vật muốn dâng.
- Ban Sơn Trang: Đi theo lối nhỏ bên tay phải vào Ban Sơn Trang để cầu về công việc kinh doanh, buôn bán. Tự khấn theo nguyện vọng của mình.
- Ban Cô và Ban Cậu: Sau khi khấn tại Ban Sơn Trang, ra ngoài cửa sẽ thấy Ban Cô và Ban Cậu hai bên. Đây là nơi bạn có thể cầu xin sức khỏe cho con cái.
- Các ban thờ nhỏ khác: Cuối cùng, bạn có thể ghé các ban thờ nhỏ khác trong đền như Miếu Ông Cóc, Ban Sơn Thần, Ông Bảy, Ông Đôi, Ông Bơ, Ông Mười, Thần Tài – Thổ Địa, Mẫu Cửu, và Mẫu Địa để hoàn tất lễ trình.
Lưu ý khi tham quan Đền Bà Chúa Kho
Để có một chuyến viếng thăm và dâng lễ trọn vẹn, du khách nên lưu ý các kinh nghiệm đi đền Bà Chúa Kho sau đây:
- Hãy lựa chọn trang phục trang nhã, đơn giản và kín đáo khi tham quan đền.
- Đền có diện tích rộng, bạn sẽ phải đi bộ nhiều nên ưu tiên mang giày thể thao hoặc giày bệt để di chuyển dễ dàng và thoải mái.
- Vào những dịp lễ hội đông đúc, như chính hội, bạn không nên mang theo trang sức, tiền bạc lớn vì dễ bị mất cắp, trộm cướp.
- Bạn cần giữ im lặng, không nói chuyện quá lớn hoặc làm ồn khi đang dâng lễ.
- Không nên mang theo đồ ăn hoặc thức uống vào khuôn viên đền.
- Tại các gian hàng bán lễ vật, bạn nên hỏi giá thật kỹ trước khi mua để tránh bị chặt chém.
- Tuyệt đối không nói tục, chửi thề hay có hành vi thiếu tôn trọng tại những nơi linh thiêng như Đền Bà Chúa Kho.
Các địa điểm tham quan gần Đền Bà Chúa Kho
Ngoài đền Bà Chúa Kho, khu vực xung quanh đền có nhiều địa điểm hấp dẫn khác để bạn khám phá như:
- Chùa Dâu: Từ đền Bà Chúa Kho, bạn đi ngược về phía Nam 23km sẽ đến chùa Dâu. Chùa nổi tiếng với kiến trúc độc đáo, thu hút nhiều du khách đến cầu bình an.
- Nhà thờ Chánh tòa Bắc Ninh: Đây là một công trình lịch sử hơn 120 năm tuổi, là điểm đến lý tưởng cho những ai yêu thích khám phá kiến trúc cổ.
- Cánh đồng hoa cải bên sông Đuống: Mùa đông, cánh đồng cải vàng tuyệt đẹp kéo dài ven sông Đuống, là địa điểm lý tưởng để chụp ảnh sống ảo.
- Đền Đô: Là nơi thờ các vị vua thời Lý. Ngày nay, Đền Đô là một địa điểm văn hóa, lịch sử hấp dẫn du khách.
- Giếng Ngọc: Nước trong giếng có vị ngọt và thanh mát tự nhiên. Du khách có thể múc nước giếng để thưởng thức trực tiếp hoặc dùng để pha trà.
Mọi người cũng hỏi về Đền Bà Chúa Kho
Dưới đây là các câu hỏi thường gặp cùng câu trả lời ngắn gọn để bạn hiểu thêm về địa điểm này.
Đi đền Bà Chúa Kho cầu gì?
Người dân thường đến đền để cầu tài lộc, công danh và sự thịnh vượng trong kinh doanh. Đặc biệt, đây là nơi nhiều người “vay vốn” tâm linh để cầu may trong việc làm ăn.
Nên đi lễ đền vào thời gian nào?
Thời điểm đông đúc nhất tại đền là tháng Giêng âm lịch, đặc biệt là ngày 12, ngày giỗ Bà Chúa Kho. Ngoài ra, bạn có thể ghé thăm vào bất kỳ thời điểm nào trong năm để cầu tài lộc.
Đi lễ Đền Bà Chúa Kho cần chuẩn bị những gì?
Khi đi lễ, bạn cần chuẩn bị mâm lễ gồm hương, hoa, quả, tiền vàng và có thể thêm lễ mặn như thịt gà hoặc giò, chả. Nếu không chuẩn bị trước, bạn có thể mua lễ tại khu vực quanh đền với nhiều mức giá khác nhau.
Đi đền Bà Chúa Kho xin lộc rơi lộc vãi đã trở thành một nét đẹp văn hóa truyền thống trong đời sống tâm linh của người dân Việt Nam. Để hành trình của bạn thêm trọn vẹn, đừng quên lựa chọn dịch vụ xe điện Xanh SM. Hãy để Xanh SM đồng hành cùng bạn trên chuyến viếng thăm Đền Bà Chúa Kho!
Xem thêm:
