Chùa Tiên Phúc là ngôi cổ tự linh thiêng nằm giữa lòng thủ đô Hà Nội. Với lịch sử lâu đời và kiến trúc độc đáo, chùa không chỉ là để người dân tìm đến cầu nguyện mà còn là điểm đến hấp dẫn cho du khách muốn khám phá những nét đẹp văn hóa truyền thống.
Giới thiệu về chùa Tiên Phúc Tự
Chùa Tiên Phúc có tên chữ là “Tiên Phúc tự” nhưng người dân địa phương quen gọi bằng tên Nôm – chùa Bà Nành. Nơi đây không chỉ là địa điểm tâm linh quan trọng mà còn là một phần không thể thiếu cạnh quần thể di tích lịch sử – văn hóa Văn Miếu Quốc Tử Giám, góp phần tạo nên không gian văn hóa đặc sắc tại Hà Nội.
Chùa Tiên Phúc ở đâu?
Chùa Tiên Phúc tọa lạc tại số 27 phố Văn Miếu, quận Đống Đa, Hà Nội. Ngôi chùa nằm trong khu vực có lịch sử lâu đời, từng thuộc thôn Tả Biên Giám Thục Miến, tổng Hữu Nghiêm, huyện Thọ Xương, kinh thành Thăng Long xưa kia.
Lịch sử chùa Tiên Phúc Tự
Mặc dù không có ghi chép chính xác về thời gian xây dựng, nhưng chùa Bà Nành gắn liền với nhiều câu chuyện truyền thuyết hấp dẫn. Tương truyền rằng, tên gọi “Bà Nành” bắt nguồn từ một câu chuyện đầy cảm động về lòng nhân ái.
Xưa kia, có một bà cụ không rõ tên tuổi mở một quán bán hàng nhỏ ở ngay nền chùa, gần nơi các sĩ tử qua lại để vào học trường Quốc Tử Giám. Bà thường xay đậu nành chế ra các thứ chè, bánh rất thơm ngon, ai ăn cũng phải khen. Tiếng lành đồn xa, quán ngày càng phát đạt nên bà sắm được một phiến đá to làm quầy hàng.
Dần dà, bà để dành được tiền xây chùa ngay trên đất quán cũ và đặt tên là “Tiên Phúc tự”. Người đương thời cảm kích công đức ấy nên khi bà qua đời, họ đã lấy tấm đá dùng làm quầy bán hàng khi xưa đục chạm hoa văn đặt làm bàn thờ Hậu Phật cho bà ở bên ban hữu trong chùa làm kỷ niệm và gọi tên là chùa Bà Nành.
Chùa Bà Nành (chùa Tiên Phúc) còn gắn với câu truyện ly kỳ của vua Lê Thánh Tông từng gặp Tiên nữ. Tương truyền, một lần đến thăm Trường Quốc Tử Giám, nhà vua đã nghe thấy tiếng một ni cô đang tụng kinh. Đến khi trở về, nhà vua ghé thăm chùa, gặp ni cô và cùng nhóm quần thần bình thơ, ngâm vịnh,…
Dù không rõ năm xây dựng chính xác, nhưng những câu chuyện truyền thuyết này đã làm phong phú thêm lịch sử và văn hóa nơi đây. Đồng thời, điều này vô tình đã góp phần tạo nên sức hấp dẫn đặc biệt cho ngôi chùa.
Kiến trúc chùa Bà Nành
Chùa Tiên Phúc được xây dựng theo kiểu kiến trúc truyền thống của các ngôi chùa Việt Nam, hài hòa giữa nét cổ kính và hiện đại. Tổng thể kiến trúc chùa bao gồm Tam quan, Tiền đường, Thượng điện, nhà Mẫu và các công trình phụ trợ khác.
Tam Quan – Gác Chuông
Tam quan của chùa được thiết kế đơn giản nhưng uy nghiêm với hai tầng mái ngói đỏ tươi. Phía trên tam quan là gác chuông – nơi treo quả chuông lớn để báo hiệu thời gian và các dịp lễ quan trọng.
Điểm nhấn của tam quan là phần đỉnh nóc mái được đắp hình mặt trời tượng trưng cho sự sáng ngời và vĩnh cửu. Ngay bên dưới là bức đại tự với ba chữ “Tiên Phúc môn” trang trọng. Tầng mái dưới của tam quan gây ấn tượng với bức cuốn thư đề ba chữ “Tiên Phúc tự” nhằm khẳng định tên gọi chính thức của ngôi chùa.
Tiền Đường
Tiền Đường được thiết kế với năm gian rộng rãi, xây tường hồi bít đốc, mái ngói ta. Trên nóc mái có bức hoành phi chạm ba chữ Hán “Tiên Phúc tự” nổi bật. Bộ khung gồm sáu bộ vì kết cấu kiểu “Chồng rường giá chiêng hạ kẻ”, chủ yếu được bào trơn đóng bén nhằm đảm bảo độ bền chắc.
Bên ngoài Tiền Đường, ta dễ dàng thấy các tượng Khuyến Thiện – Trừng Ác, tượng Đức Ông và Thánh Tăng. Gian hồi phải là nơi đặt ba tấm bia hậu và hai pho tượng Tổ – các vị sư trụ trì đã viên tịch của chùa.
Thượng Điện
Thượng Điện được thiết kế với bốn gian nhà dọc, tường hồi bít đốc, mái ngói ta và kết cấu khung tương đồng với Tiền Đường. Sát tường hậu của Thượng Điện là bệ thờ cao, nơi bài trí các lớp tượng Phật một cách trang nghiêm và tôn kính.
Nhà Mẫu
Nhà Mẫu chùa Tiên Phúc được thiết kế theo hình chữ “Nhị”, bao gồm hai nếp nhà, mỗi nếp có ba gian, tường hồi bít đốc, mái ngói ta. Do diện tích hạn chế, nếp nhà ngoài được sử dụng làm nhà khách, còn nếp nhà bên trong là nơi thờ Mẫu.
Công trình phụ trợ khác
Ngoài các công trình chính, chùa Tiên Phúc còn có các công trình phụ trợ khác như nhà trai, sân vườn,… Tất cả tạo đã nên một không gian hài hòa, yên bình và thư thái.
Tiên Phúc Tự được xếp hạng Di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia
Vào ngày 12/12/1986, Bộ Văn hóa – Thông tin đã chính thức xếp hạng Tiên Phúc Tự là Di tích kiến trúc nghệ thuật quốc gia. Sự kiện này như lời ghi nhận những giá trị to lớn về lịch sử, văn hóa và nghệ thuật mà ngôi chùa mang lại.
Ngày nay, bên trong chùa, những dấu ấn của thời gian và lịch sử vẫn còn được lưu giữ qua những cổ vật quý giá như:
- Ba tấm bia đá.
- Một quả chuông cổ.
- Hoành phi.
- Cuốn thư.
- Cửa võng.
- Hương án.
- Các pho tượng Phật và các hiện vật liên quan đến Phật giáo thế kỷ XVIII.
- Phiến đá hình chữ nhật màu xanh đen (tương truyền là bàn đá bày nước của bà cụ).
Hướng dẫn di chuyển đến chùa Tiên Phúc
Nằm cách trung tâm thành phố khoảng 2km, chùa Tiên Phúc (chùa Bà Nành) dễ dàng di chuyển đến bằng nhiều phương tiện khác nhau.
Di chuyển bằng phương tiện cá nhân
Nếu di chuyển từ hồ Hoàn Kiếm, bạn có thể tham khảo lộ trình sau: Lê Thái Tổ, Bà Triệu, Hai Bà Trưng và Nguyễn Khuyến. Tại đây, bạn đi thêm khoảng 500m nữa là sẽ đến chùa (phía bên phải).
Di chuyển bằng phương tiện công cộng
Để tiết kiệm chi phí di chuyển đến chùa, từ điểm “22B Hai Bà Trưng”, bạn lên tuyến buýt số 02 và xuống tại điểm “Văn Miếu – Quốc Tử Giám”. Tại đây, bạn đi bộ 270m về hướng Đông trên P. Quốc Tử Giám, rẽ trái vào P. Văn Miếu, rẽ phải vào P. Nguyễn Khuyến và điểm đến nằm ở phía bên trái.
Di chuyển tiện lợi bằng xe điện Xanh SM
Để thuận tiện trong quá trình di chuyển đến chùa Tiên Phúc tự, bạn có thể lựa chọn Xanh SM. Đây là hãng taxi điện đầu tiên tại Việt Nam mang đến trải nghiệm di chuyển 5 sao với không gian xe sạch sẽ, hiện đại cùng đội ngũ tài xế chuyên nghiệp, thân thiện.
Dù bạn đến chùa một mình hay cùng gia đình, bạn bè, Xanh SM đều có những lựa chọn xe phù hợp, từ xe máy điện linh hoạt cho đến xe ô tô điện rộng rãi. Đặc biệt, giá cước của Xanh SM được niêm yết rõ ràng trên ứng dụng, giúp bạn dễ dàng theo dõi và quản lý chi phí cho chuyến đi của mình.
Để đặt xe Xanh SM, bạn chỉ cần gọi hotline 1900 2088 hoặc làm theo 5 bước đơn giản sau:
- Bước 1: Tải ứng dụng Xanh SM về điện thoại sau đó đăng nhập hoặc đăng ký tài khoản.
- Bước 2: Nhập điểm đón và điểm đến là “27 phố Văn Miếu” hoặc “chùa Tiên Phúc” rồi chọn loại xe phù hợp.
- Bước 3: Tận dụng các loại voucher (nếu có) tại mục “Ưu đãi”.
- Bước 4: Kiểm tra kỹ thông tin chuyến đi, bấm đặt xe.
- Bước 5: Thanh toán cước phí và chờ tài xế đón trong vài phút.
Các điểm tham quan gần chùa Tiên Phúc Tự
Sau khi tham quan chùa Tiên Phúc, bạn có thể tiếp tục hành trình khám phá những điểm đến hấp dẫn lân cận như:
- Văn Miếu Quốc Tử Giám (cách 0.2km): Đây là quần thể di tích lịch sử văn hóa quốc gia đặc biệt, là biểu tượng cho tinh thần hiếu học và truyền thống văn hóa lâu đời của dân tộc Việt Nam.
- Đình, đền Lương Sử (cách 0.8 km): Đây là một cụm di tích lịch sử văn hóa mang đậm nét kiến trúc truyền thống của người Việt. Đến đây, bạn có thể thể hiện lòng biết ơn và tôn kính đối với các bậc tiền nhân đã có công xây dựng và bảo vệ làng xã.
- Bích câu đạo quán (cách 0.5km): Nơi đây nổi tiếng với kiến trúc độc đáo và câu chuyện truyền thuyết về mối tình giữa Tú Uyên và Giáng Kiều, phù hợp với ai muốn tìm hiểu về văn hóa truyền thống và khám phá những câu chuyện tình yêu đẹp.
- Gò Đống Đa (cách 2.7km): Là biểu tượng cho tinh thần quật cường và ý chí độc lập của dân tộc Việt Nam. Gò Đống Đa ghi dấu chiến tích oai hùng của quân và dân ta trong trận chiến chống quân Thanh xâm lược.
FAQ – Mọi người cũng hỏi về chùa Tiên Phúc
Để giúp bạn có cái nhìn tổng quan hơn về Tiên Phúc tự, dưới đây là một vài câu hỏi thường gặp.
Chùa Tiên Phúc còn có tên gọi khác là gì?
Chùa Tiên Phúc còn được biết đến với tên gọi khác là Chùa Bà Nành hoặc Tiên Phúc Tự.
Chùa Tiên Phúc Tự ở đâu?
Chùa Tiên Phúc tọa lạc tại số 27 phố Văn Miếu, quận Đống Đa, Hà Nội. Bên cạnh đó, chùa cũng có một cổng khác ở số 154 phố Nguyễn Khuyến.
Chùa Bà Nành thờ ai?
Chùa Bà Nành thờ Phật và các vị Bồ Tát. Ngoài ra, chùa còn thờ Bà Nành – tương truyền là người có công xây dựng và đóng góp cho sự phát triển của chùa.
Chùa Tiên Phúc Tự có gì độc đáo?
Chùa Tiên Phúc mang đậm phong cách kiến trúc truyền thống của các ngôi chùa Việt Nam với những họa tiết chạm trổ tinh xảo, mái ngói đỏ tươi và không gian thanh tịnh. Ngoài ra, chùa còn gắn liền với nhiều câu chuyện ly kỳ mà bạn có thể tìm hiểu thêm khi đến chùa.
Có tham quan chùa Bà Nành (Tiên Phúc tự) được không?
Có, chùa Tiên Phúc (chùa Bà Nành) là một địa điểm du lịch nổi tiếng của Hà Nội. Du khách không chỉ được chiêm ngưỡng kiến trúc cổ kính, độc đáo mà còn có cơ hội tìm hiểu về lịch sử, văn hóa và những câu chuyện truyền thuyết hấp dẫn gắn liền với ngôi chùa này.
Vãn cảnh chùa Tiên Phúc có gì?
Đến với chùa Tiên Phúc, du khách có thể chiêm ngưỡng kiến trúc độc đáo, tham quan các tòa tháp, đền thờ cùng các tác phẩm nghệ thuật trang trí. Ngoài ra, du khách còn có thể cầu nguyện, gửi gắm những mong ước và tìm lại sự bình yên trong tâm hồn.
Chùa Tiên Phúc không chỉ là nơi để người dân tìm đến cầu nguyện, mà còn là nơi để khám phá những giá trị văn hóa truyền thống và tìm hiểu về lịch sử hào hùng của dân tộc. Để hành trình khám phá thêm phần trọn vẹn và thoải mái, hãy để Xanh SM đồng hành cùng bạn.
Xem thêm:
