Chùa Hà Tiên thuộc thành phố Vĩnh Yên, Vĩnh Phúc nằm trên đường lên thị trấn du lịch Tam Đảo, gắn liền với câu chuyện sư trụ trì Tịnh Huân cho lập đàn tự hóa cầu mưa. Ngày nay, chùa Hà Tiên không chỉ là điểm đến tâm linh mà còn là nơi du khách chiêm ngưỡng kiến trúc xưa và hòa mình vào không gian yên bình.
Giới thiệu về chùa Hà Tiên
Chùa Hà Tiên Vĩnh Phúc là một trong những ngôi chùa cổ, đã trải qua nhiều lần trùng tu, phục hồi để lưu giữ những giá trị tín ngưỡng của cha ông. Đến nay, ngôi chùa này trở thành một trong những điểm đến của không ít Phật tử và du khách với mong muốn tìm một nơi yên bình, cầu mong bình an cho gia đình.
Chùa Hà Tiên ở đâu?
Chùa Hà Tiên tại Vĩnh Yên tọa lạc trên đồi Hà với địa chỉ Trần Phú, Định Trung, Vĩnh Yên, Vĩnh Phúc. Theo sách xưa, chùa nằm ở thế “sơn chỉ, thủy giao” với hai bên là gò đất lớn án ngữ tựa hình thanh long, bạch hổ.
Chùa Hà Tiên ngoài là điểm đến cúng bái, cầu bình an thì nơi đây còn được mệnh danh là chùa “đi lẻ loi, về có đôi”. Chùa nổi tiếng là điểm đến cầu duyên “ứng nghiệm” tại Vĩnh Yên, giúp những ai đang tìm người thương được toại nguyện, nhất là vào khoảng đầu xuân.
Chùa Hà Tiên trong hệ thống danh lam cổ tự
Cùng với Chùa Tích (Ngũ Phúc Tự) và Chùa Bầu, Chùa Hà Tiên được xem là đại danh lam thời Lý – Trần của vùng đất Tam Đảo. Qua những tư liệu liệu và hiện vật còn lưu tại khu vực nền chùa ngày nay đều khẳng định chùa có niên đại từ thời Lý – Trần.
Do nhiều lần trùng tu, xây dựng nên mặt bằng chùa đã bị san ủi hết, các di vật còn lại không đủ để khẳng định niên đại khởi dựng. Chỉ còn một số tư liệu chứng minh chùa có lần trùng tu lớn nhất vào năm Quý Mùi – 1703 (năm Chính Hòa 24).
Sự kiện lịch sử nổi bật gắn liền với chùa Hà Tiên
Theo truyền thuyết, vào thời Hùng Chiêu Vương, khi quốc gia lâm vào cảnh nguy nan, bà Lăng Thị Tiêu từ vùng Tây Thiên đã chiêu binh đánh giặc. Trên đường về Phong Châu, bà nghỉ tại chùa Hà Tiên và chiêu mộ thêm các tráng sĩ trong vùng để hội quân với Hùng Chiêu Vương tại Phong Châu. Sau bà được tôn phong là “Quốc Mẫu Tây Thiên” và được nhân dân lập bài vị thờ tại chùa, gọi là thờ “Đức Thánh Đại Vương”.
Bên cạnh đó, chùa Hà Tiên còn được biết đến với tên gọi là “chùa cầu mưa”. Điển tích này gắn liền với sự kiện trụ trì Tịnh Huân quyết định lập đàn tự hóa để cầu mưa sau khi vùng này thường xuyên hạn hán, người dân đói khổ. Sau khi ngài phát nguyện trước tam bảo và đất trời, ngài tọa trong tư thế kiết già và tự thiêu.
Sau khi ngài tự thiêu, trời đổ mưa suốt 3 ngày. Để nhớ ơn sư trụ trì, người dân địa phương đã dựng một ngôi tháp bảo ba tầng để lưu trữ tro cốt ngài. Đến thời vua Quang Trung mới suy tôn ngài là Bồ tát.
Ngày 25/1/1961, Bác Hồ thăm và nghỉ tại chùa Hà, rửa tay ở giếng Hà (giếng Ngọc) và khen nước trong mát. Để tưởng nhớ Bác, địa phương xây dựng nhà lưu niệm và giếng Ngọc trở thành hạng mục đặc biệt cần bảo tồn.
Vai trò của chùa Hà Tiên trong đời sống văn hóa – tâm linh
Chùa Hà Tiên vừa là di tích lịch sử, vừa đóng vai trò quan trọng trong đời sống văn hóa và tâm linh của người dân địa phương. Với khuôn viên rộng 6,2ha, chùa từng là phật học đường, truyền bá tri thức giáo pháp cho nhiều thế hệ tăng ni, cư sĩ qua hàng trăm năm.
Hiểu được giá trị lịch sử và văn hóa của chùa Hà Tiên, năm 1995, UBND tỉnh Vĩnh Phú (nay là Vĩnh Phúc) đã ra quyết định xếp hạng chùa là di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh. Quyết định này góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc, đáp ứng nhu cầu tâm linh của Phật tử và khách du lịch.
Hướng dẫn đường đi đến chùa Hà Tiên Vĩnh Phúc
Chùa Hà Tiên tại Vĩnh Phúc nằm ngay trên quốc lộ 2B, tuyến đường kết nối từ thành phố Vĩnh Yên lên khu du lịch Tam Đảo. Để di chuyển đến chùa một cách thuận tiện nhất, bạn có thể tham khảo hướng dẫn sau.
Di chuyển bằng phương tiện cá nhân
Nếu muốn đến chùa Hà Tiên, bạn chỉ cần đi theo tuyến đường gợi ý từ trung tâm Hà Nội sau đây:
- Đi theo đại lộ Thăng Long hoặc cao tốc Nội Bài – Lào Cai.
- Đến thành phố Vĩnh Yên, tiếp tục đi theo quốc lộ 2B hướng lên Tam Đảo.
- Đến địa phận xã Định Trung, nhìn biển chỉ dẫn rẽ vào thôn Gia Viễn là tới chùa Hà Tiên.
Di chuyển bằng Xanh SM
Chùa Hà Tiên là điểm đến cầu bình yên, tình duyên linh thiêng, thu hút đông đảo khách du lịch và Phật tử gần xa, nhất là vào các dịp lễ Tết. Để di chuyển đến chùa Hà Tiên mà không mất nhiều thời gian, bạn có thể chọn dịch vụ taxi Xanh SM.
Với Xanh SM, bạn có cơ hội tận hưởng trọn vẹn chuyến đi với những trải nghiệm như:
- Xe êm ái, không có mùi xăng khó chịu nên hạn chế tình trạng say xe.
- Xe chạy bằng điện, hạn chế phát thải gây ô nhiễm nên góp phần bảo vệ môi trường.
- Tài xế chuyên nghiệp, thân thiện và thông thạo đường đi đến chùa Hà Tiên nhanh chóng.
- Thời gian chờ đợi xe không quá lâu nhờ hệ thống phủ sóng rộng khắp.
- Lộ trình đi đường minh bạch, giá cước rõ ràng, giúp khách hàng không phải lo vấn đề “chặt chém”.
Đặc biệt, nếu muốn đặt xe Xanh SM, bạn chỉ cần TẢI NGAY ỨNG DỤNG XANH SM về điện thoại (Android và iOS) hoặc gọi hotline 1900 2088.
Lịch sử hình thành và quá trình xây dựng chùa Hà Tiên
Những ghi chép về thời điểm xây dựng chùa Hà Tiên không còn được lưu giữ, tuy nhiên tương truyền chùa đã xuất hiện từ những buổi đầu Hùng Vương dựng nước. Theo cây hương bốn mặt “Hà Tiên thiên đài bi” còn lưu lại, chùa xưa là “Phật Học Đường” dưới thời Lý – Trần, lần trùng tu lớn nhất vào năm Quý Mùi (1703), niên hiệu Chính Hòa thứ 24 thuộc đời vua Lê Hy Tông Duy Hiệp.
Do trải qua nhiều biến cố, tài liệu ghi chép lịch sử của chùa không còn được lưu giữ nhiều, đến khoảng giữa thế kỷ XX, chùa Hà Tiên bị hủy hoại hoàn toàn. Đến khoảng những năm 60, 70 của thế kỷ XX, nhân dân địa phương tận dụng những cơ sở công trình công cộng, bài trí tượng Phật và các đồ pháp khí còn lại làm nơi lễ Phật.
Năm 2004, được sự thỉnh cầu của chính quyền, nhân dân Phật tử địa phương Thượng tọa Thích Minh Trí đã về trụ trì. Ông cũng là người khởi công trùng tu lại nhiều hạng mục của chùa Hà Tiên.
Khám phá vẻ đẹp kiến trúc tại chùa Hà Tiên
Qua nhiều năm thăng trầm lịch sử, kiến trúc chùa Hà Tiên đã có nhiều thay đổi. Đến nay, chùa vẫn lưu giữ được nét cổ kính, uy nghiêm và thu hút khách du lịch bởi vẻ đẹp đặc sắc của kiến trúc xưa.
Kiến trúc tổng thể
Chùa Hà Tiên ngày nay được xây dựng trên nền đất chùa cổ với quy mô lớn. Các hạng mục chính của chùa bao gồm: Tam quan, tả hữu môn, tam bảo; Và các công trình phụ trợ như: Hành lang hữu, hành lang tả, nhà thờ tổ, nhà trưng bày, nhà thờ mẫu, nhà khách, nhà lưu niệm bác Hồ, thảm hoa, thư viện, vườn tháp cổ và sân bậc.
Cổng Tam Quan và chánh điện
Qua Tam Quan từ phía Đông Nam tới tả hữu môn, vòng quanh hành lang là tới Tam Bảo. Kiến trúc không gian mô phỏng tòa tháp 3 tầng. Nếu đi từ sân lên đến chùa, bạn phải bước qua 9 bậc thềm (Cửu trùng). Mái chùa uốn cong 4 góc, trên nóc có “Lưỡng Long Triều Nguyệt”.
Khu vực bảo tháp
Khu vực bảo tháp ngày nay vẫn còn tương đối nguyên vẹn với 3 tầng chính. Tháp cao khoảng 3m, có 4 mặt được dựng bằng gạch nung đỏ kết dính bằng một loại nguyên liệu tổng hợp từ nhựa cây và đất sét nhão.
Nơi này là khu vực lưu giữ báu thân của các vị cao tăng trong chùa. Tuy nhiên, riêng khu tháp của ngài Tịnh Huân lại đặc biệt hơn do phần lớn được bao phủ bởi một cây sanh. Các rễ của cây sanh này bao trùm gần trọn 3 mặt phụ của bảo tháp, khiến nơi đây mang lại cảm giác cổ kính, huyền bí.
Nhà thờ tổ và khu vực phía sau chùa
Nhà thờ tổ nằm ngay phía sau, đối xứng hai bên là nhà tiếp khách và phòng trưng bày. Phật đường và nhà Mẫu cao, uy nghi, thanh tịnh và thể hiện sự vĩnh cữu, thiêng liêng.
Mặt tiền sảnh là bộ cánh cửa bằng gỗ tứ thiết, chạm trổ công phu, phía trên có đặt chấn song con tiện và bên dưới tạc phù điêu tứ quý cách điệu. Mặt tiền đại điện có ván bưng áp mái và 5 khuôn chữ lớn tinh xảo. Ba mặt tiền sảnh, tả vu và hữu vu đều có hành lang, dựng cột đá lập phương liền khối và chạm trổ hoa văn uyển chuyển.
Giếng cổ (Giếng Ngọc)
Giếng Ngọc chùa Hà Tiên nổi tiếng với dòng nước ngọt lạnh. Trải qua bao năm tháng giếng cổ được sửa sang, xây dựng kiên cố hơn. Giếng có tiếng “trong xanh, mạch thủy nhiệm màu” nên được các cụ ngày xưa lưu truyền câu ví von:
“Dù ai có xấu như ma
Uống nước chùa Hà lại đẹp như tiên”
Các địa điểm du lịch gần chùa Hà Tiên
Sau khi khám phá chùa Hà Tiên, bạn có thể ghé thăm thêm một số địa điểm du lịch thú vị khác như:
Cầu Đầm Vạc
Cầu Đầm Vạc có địa chỉ Vĩnh Quang, Vĩnh Yên, Vĩnh Phúc, cách chùa Hà Tiên chỉ khoảng 4,6km với thời gian di chuyển tầm 9 phút. Cầu sở hữu những chiếc trụ tương tự như cái vạc, có nhiều đèn LED chiếu sáng, màu sắc lung linh.
Hồ Đồng Đò
Hồ Đồng Đò có địa chỉ Minh Trí, Sóc Sơn, Hà Nội, cách chùa Hà Tiên khoảng 25km với thời gian di chuyển tầm 37 phút. Hồ nằm giữa những dãy núi lớn, có cánh rừng thông xanh mướt tạo nên bức tranh thiên nhiên hoang sơ tuyệt đẹp.
Việt Phủ Thành Chương
Việt Phủ Thành Chương có địa chỉ Thôn Ninh Môn, Sóc Sơn, Hà Nội, cách chùa Hà Tiên khoảng 30km với thời gian di chuyển 45 phút. Nếu đi từ hồ Đồng Đò, bạn sẽ chỉ mất thêm khoảng 19 phút. Nơi đây được xem là “bảo tàng” kiến trúc với nhiều công trình như Thanh Tỉnh, Địa Khoa, Tường Vân,…
FAQ – Mọi người cũng hỏi về chùa Hà Tiên
Chùa Hà Tiên là một trong những điểm du lịch tâm linh xứng đáng để bạn trải nghiệm khi ghé thăm Vĩnh Phúc. Hãy tham khảo thêm một số giải đáp sau đây để hiểu rõ hơn về ngôi chùa này.
Chùa Hà Tiên Vĩnh Phúc nằm ở đâu?
Chùa Hà Tiên tọa lạc trên đồi Hà với địa chỉ Trần Phú, Định Trung, Vĩnh Yên, Vĩnh Phúc.
Chùa Hà Tiên thờ ai?
Chùa Hà Tiên là một trong những ngôi chùa hiếm hoi vừa thờ Quốc Mẫu, vừa thờ Phật và Tam Bảo.
Chùa Hà Tiên nổi tiếng về điều gì?
Chùa Hà Tiên nổi tiếng với sự cổ kính và câu chuyện cầu tình duyên “đi lẻ loi, về có đôi”.
Với bề dày lịch sử và những câu chuyện tâm linh, chùa Hà Tiên đã trở thành nơi cầu bình an, sức khỏe và đặc biệt là tình duyên. Nếu có dịp, bạn nhất định đừng bỏ lỡ cơ hội ghé thăm nơi này để trải nghiệm không gian thanh tịnh của Phật pháp và khám phá những câu chuyện cổ xưa.
Xem thêm:
