Chùa Am Cửa Bắc là ngôi chùa cổ được xây dựng từ đầu thế kỷ XIX, mang kiến trúc “nội công ngoại quốc” đặc sắc. Do bà Châu Thị Tế sáng lập, chùa lưu giữ nhiều tấm bia quý từ các triều đại cổ xưa. Với không gian trang nghiêm đi cùng giá trị lịch sử lâu đời, chùa là điểm đến tâm linh đặc biệt tại Hà Nội.
Giới thiệu Chùa Am Cửa Bắc – Điểm đến cầu an linh thiêng ở Hà Nội
Chùa Am Cửa Bắc còn được gọi là “Phổ Quang Tự”, là nơi thờ phụng Thoại Ngọc Hầu, một vị tướng tài ba có nhiều đóng góp to lớn cho triều Nguyễn. Chùa được xây dựng vào đầu thế kỷ XIX, từng là trung tâm tu học quan trọng của các sư ni, đồng thời giữ vai trò như một chốn Tổ lớn của ni giới.
Tương truyền, khi bà Châu Thị Tế – chính thê của Thoại Ngọc Hầu, theo phu quân ra Bắc, bà đã lập một chùa nhỏ để tu hành. Sau này, nhận thấy lòng kính ngưỡng của người dân địa phương, bà đã kêu gọi mọi người chung tay xây dựng nên ngôi chùa mà ngày nay được biết đến với tên gọi Phổ Quang Tự.
Với lịch sử lâu đời và những giá trị văn hóa, tâm linh sâu sắc, chùa Am Cửa Bắc trở thành địa điểm tín ngưỡng quan trọng, thu hút đông đảo Phật tử và du khách đến tham quan, chiêm bái. Hàng năm chùa tổ chức rất nhiều đại lễ lớn để mong cầu bình an cho nhân dân và đất nước.
Nhìn về lịch sử của Chùa Am Cửa Bắc Hà Nội
Thoại Ngọc Hầu, tên thật là Nguyễn Văn Thụy, là công thần triều Nguyễn, nhưng do kỵ húy, các sách cổ ghi tên là Nguyễn Văn Thoại. Ông sinh ngày 26/11/1761 tại Quảng Nam, xuất thân trong gia đình quyền quý, cha là Nguyễn Văn Lượng, mẹ là Nguyễn Thị Tuyết, đều được vua Minh Mệnh truy phong tước hiệu cao.
Ngay từ nhỏ, Thoại Ngọc Hầu đã thể hiện niềm đam mê với binh nghiệp. Khi gia nhập quân đội dưới trướng Nguyễn Phúc Ánh, ông lập nhiều công lao vang dội như: khai đào kênh Vĩnh Tế, kênh Đông Xuyên, lập làng, khai hoang, xây cầu, đắp đê và dựng các công trình kiến trúc tâm linh nổi trội.
Ông từng đảm nhiệm nhiều chức vụ quan trọng, từ Khâm sai Thống binh Chưởng cơ đến Trấn thủ Lạng Sơn. Ông trải qua bảy lần đi sứ Xiêm, hai chuyến đến Lào, và hơn một thập kỷ bảo hộ Cao Miên. Mọi công lao của ông đều được lưu giữ trọn vẹn trong bia ký tại chùa Phổ Quang Am Tự, là nguồn tư liệu quý giá cho hậu thế.
Trong cuộc kháng chiến chống Pháp, Phổ Quang Tự đã phải hứng chịu sự tàn phá khốc liệt của quân đội Pháp. Các công trình trong chùa gần như bị phá hủy hoàn toàn, trở thành minh chứng đau thương cho thời kỳ chiến tranh ác liệt.
Chùa không chỉ là một địa điểm tâm linh mà còn là nhân chứng lịch sử, gắn liền với sự kiện tàu chiến Pháp bắn phá thành Hà Nội. Những dấu tích đạn pháo trên Cửa Bắc vẫn còn được lưu giữ, như lời nhắc nhở về một giai đoạn oai hùng nhưng đầy mất mát trong lịch sử dân tộc.
Ngày nay, chùa vẫn lưu giữ ba tấm bia quý giá có niên đại từ các triều đại vua Minh Mạng (1829), vua Thành Thái (1890), và vua Duy Tân (1908). Đặc biệt, trên tấm bia năm Duy Tân thứ ba, ghi chép rõ ràng công đức của bà Châu Thị Tế người đã đóng góp lớn trong việc trùng tu chùa, cùng với tên tuổi của Thoại Ngọc Hầu.
Đắm mình trong không gian kiến trúc cổ kính của Chùa Am Cửa Bắc
Chùa Am Cửa Bắc không chỉ nổi bật với kiến trúc cổ kính mà còn là nơi gắn liền với những truyền thuyết, huyền thoại về Phật giáo. Điểm đặc biệt của chùa là không gian yên tĩnh, phù hợp cho việc thiền định và tìm về những giá trị tâm linh trong cuộc sống.
Chùa Am Cửa Bắc được xây dựng theo kiểu kiến trúc “Nội công – ngoại quốc” tạo nên sự hài hòa và uy nghi. Trong đó, chùa chính có cấu trúc hai tầng, được xây dựng bằng bê tông, với khoảng sân khá khiêm tốn. Khu vực Tiền đường, Đại hùng bảo điện và nhà Tổ nằm ở trung tâm, được bao quanh bởi các dãy hành lang dài.
Phía trái nhà thờ Tổ là giảng đường để giảng kinh, trong khi bên phải là trai đường và nhà bếp, đáp ứng nhu cầu sinh hoạt của tăng ni, phật tử. Khu vực phía sau chùa dẫn đến sân rộng nối liền cổng tam quan. Điểm nhấn đặc biệt là khu vườn tháp, là nơi lý tưởng để chiêm nghiệm và hòa mình vào sự tĩnh lặng của chốn thiền môn.
Tìm hiểu lễ hội và đời sống văn hóa tại Chùa Am Cửa Bắc
Chùa Am Cửa Bắc đã hiện diện từ rất lâu đời, trở thành một điểm đến tâm linh quan trọng đối với người dân địa phương. Không chỉ là nơi thờ tự trang nghiêm, chùa còn là trung tâm văn hóa tín ngưỡng, thường xuyên tổ chức các lễ hội truyền thốngvà thờ cúng thu hút đông đảo người dân đến tham gia.
Chùa thờ Phật và các vị tổ sư, mang tới một không gian thiêng liêng để Phật tử và du khách gửi lời cầu nguyện cho sức khỏe, bình an và hạnh phúc. Đây không chỉ là cách thể hiện lòng tôn kính với các bậc Hiền tài mà còn là sự gắn kết giữa đời sống tâm linh và văn hóa truyền thống.
Vào các dịp lễ lớn như Tết Nguyên Đán, Vu Lan báo hiếu, hay những ngày rằm và mùng 1 hàng tháng, chùa tổ chức nhiều nghi thức cúng bái, cầu siêu ý nghĩa, mang đến cảm giác bình an và thanh thản cho mọi người. Chùa giúp du khách tìm lại sự bình an, khơi dậy lòng tự hào và ý thức hướng về cội nguồn văn hóa dân tộc.
Một số di tích văn hóa gần Chùa Am Cửa Bắc Ba Đình
Sau khi ghé thăm chùa Am Cửa Bắc, bạn có thể đến các điểm tham quan các di tích văn hóa nổi tiếng khác dưới đây.
Lăng Bác
Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh, nằm tại số 1 Hùng Vương, phường Điện Biên, quận Ba Đình, Hà Nội (cách chùa Am Cửa Bắc 2.5 km). Đây là nơi bảo quản thi hài của Chủ tịch Hồ Chí Minh, thực hiện theo nguyện vọng của Ban Chấp hành Trung ương Đảng và lòng kính yêu của toàn thể nhân dân.
Khu di tích Nhà Tù Hoả Lò
Nhà tù Hỏa Lò (nay là di tích lịch sử Nhà tù Hỏa Lò) ở địa chỉ số 1 phố Hỏa Lò, Trần Hưng Đạo, Hoàn Kiếm, Hà Nội (cách chùa Am Cửa Bắc 3km). Nhà tù Hỏa Lò, nổi tiếng với biệt danh “địa ngục trần gian”, đã là nơi giam giữ vô số chiến sĩ cách mạng và nhà hoạt động nổi bật của Việt Nam trong suốt thời gian hoạt động.
Hồ Hoàn Kiếm
Hồ Hoàn Kiếm, còn được gọi là Hồ Gươm, nằm ngay tại Hàng Trống, Hoàn Kiếm, Hà Nội (cách chùa Am Cửa Bắc 3km), thu hút du khách bởi vẻ đẹp yên bình đi cùng giá trị lịch sử và văn hóa to lớn. Nơi đây gắn liền với truyền thuyết về vua Lê Thái Tổ, người đã trả lại thanh gươm báu cho Rùa thần.
Hoàng Thành Thăng Long
Di tích Hoàng thành Thăng Long tọa lạc tại số 19C Hoàng Diệu, quận Ba Đình, Hà Nội (cách chùa Am Cửa Bắc 2km). Được khởi dựng từ triều đại nhà Lý vào thế kỷ 11, nơi đây từng là trung tâm chính trị và văn hóa của nhiều triều đại phong kiến Việt Nam, chứa đựng những giá trị lịch sử, kiến trúc và khảo cổ học vô cùng đặc biệt.
Hướng dẫn di chuyển đến Chùa Am Cửa Bắc
Chùa Am Cửa Bắc nằm ngay trên con phố Cửa Bắc, Hà Nội, vì vậy bạn sẽ dễ dàng chọn lựa các phương tiện di chuyển phù hợp để đến đây.
Di chuyển tự túc bằng xe máy
Để di chuyển đến chùa Am, bạn có thể theo cung đường chi tiết sau từ trung tâm Hà Nội:
Xuất phát từ Hồ Hoàn Kiếm, di chuyển trên đường Đinh Tiên Hoàng → đi thẳng và rẽ phải vào phố Tràng Thi khoảng 500 mét → rẽ trái vào phố Cửa Bắc → Đi thẳng là đến chùa Am Cửa Bắc nằm tại số 29 phố Cửa Bắc, trên cùng tuyến phố này.
Di chuyển bằng xe bus
Hà Nội sở hữu một hệ thống xe buýt rộng khắp và thuận tiện, với nhiều tuyến đi qua khu vực chùa Am Cửa Bắc. Bạn có thể tham khảo các tuyến xe buýt: số 22A, 41, E05, E09, 08A, 04, 17, 47A, 50, E07…Chi tiết cách đi và hướng dẫn dừng tại trạm nào bạn có thể tham khảo trên ứng dụng Busmap hoặc Moovit.
Di chuyển bằng xe điện Xanh SM
Để góp phần bảo vệ môi trường và có một chuyến đi thoải mái, tuyệt vời, bạn có thể lựa chọn dịch vụ di chuyển cùng Xanh SM, hãng xe điện đầu tiên tại Việt Nam. Xanh SM cung cấp đa dạng các loại hình dịch vụ vận chuyển, giúp bạn dễ dàng tìm được phương tiện di chuyển phù hợp với nhu cầu và sở thích.
Xanh SM mang đến cho bạn một trải nghiệm di chuyển tuyệt vời với tính năng đặt xe nhanh chóng và dịch vụ chăm sóc tận tâm. Để đặt xe, bạn chỉ cần gọi ngay vào hotline 1900 2088 hoặc tải ứng dụng Xanh SM TẠI ĐÂY. Đừng quên đánh giá 5 sao cho tài xế hoặc đóng góp sau mỗi chuyến đi để chúng tôi ngày càng hoàn thiện hơn!
Một số lưu ý cần biết khi tham quan Chùa Am Cửa Bắc
Dưới đây là một số lưu ý bạn cần biết để có chuyến đi tham quan chốn tâm linh một cách thoải mái:
- Thời điểm đi thích hợp: Nếu bạn muốn tìm cảm giác bình an, yên tĩnh có thể ghé chùa vào buổi sáng sớm hoặc chiều tối. Nếu bạn muốn ghé chùa vào dịp đông người, thì các ngày lễ hội và dịp tết là thời điểm không thể bỏ qua.
- Quy định về trang phục: Bạn nên mặc trang phục lịch sự, kín đáo. Tránh các bộ đồ quá ngắn, hở để thể hiện sự tôn trọng trong không gian linh thiêng.
- Cách ứng xử và giao tiếp: Bạn nên giữ yên lặng tránh nói chuyện to, hạn chế việc sử dụng điện thoại trong khu vực chính của chùa.
- Chú ý về an ninh: Bạn cần tự bảo quản đồ đạc cá nhân cẩn thận để tránh bị mất cắp.
FAQ – Mọi người cùng hỏi về Chùa Am Cửa Bắc
Tổng hợp những câu hỏi thường xuyên được nhiều du khách quan tâm khi ghé thăm chùa Am Cửa Bắc.
Cửa Bắc ở đâu?
Cửa Bắc là một trong năm cửa thành cổ ở Thủ đô, nằm trên đường Phan Đình Phùng, thuộc quận Ba Đình, thành phố Hà Nội.
Chùa Am Cửa Bắc có tên gọi khác không?
Chùa Am Cửa Bắc còn được gọi là “Phổ Quang Tự,” là nơi thờ phụng Thoại Ngọc Hầu, vị tướng tài ba có nhiều đóng góp to lớn cho triều Nguyễn.
Chùa Am Cửa Bắc không chỉ là nơi thờ tự linh thiêng mà còn là điểm đến lý tưởng cho những ai muốn tìm hiểu về kiến trúc chùa Việt và trải nghiệm không gian tâm linh giữa lòng Hà Nội. Hy vọng với thông tin trên, bạn sẽ có một trải nghiệm trọn vẹn và đầy ý nghĩa tại địa danh này.
Xem thêm:
