Nằm bên hồ Trúc Bạch thơ mộng, làng đúc đồng Ngũ Xã là một trong những làng nghề truyền thống lâu đời và nổi tiếng bậc nhất Việt Nam. Với hơn 400 năm lịch sử, nơi đây không chỉ lưu giữ những giá trị văn hóa độc đáo mà còn là điểm đến hấp dẫn cho những ai yêu thích khám phá nghệ thuật chế tác tinh xảo từ đồng thau.
Khám phá đôi nét về làng đúc đồng Ngũ Xã
Làng đúc đồng Ngũ Xã nổi tiếng với những sản phẩm tinh xảo, chất lượng. Mỗi sản phẩm được tạo ra là sự kết tinh của bàn tay tài hoa, lòng nhiệt huyết và tinh thần sáng tạo của các nghệ nhân. Hành trình khám phá làng Ngũ Xã sẽ đưa bạn về một miền ký ức đậm chất truyền thống, nơi tinh hoa văn hóa Việt được khắc họa rõ nét qua từng tác phẩm.
Làng đúc đồng Ngũ Xã ở đâu?
Làng đúc đồng Ngũ Xã là một làng nghề truyền thống nổi tiếng của Việt Nam, nằm tại số 5 Hồng Hà, Yên Phụ, Ba Đình, Hà Nội. Nghề đúc đồng được coi là một trong bốn nghề tinh hoa bậc nhất của Kinh thành Thăng Long – Hà Nội.
Làng đúc đồng Ngũ Xã trong dòng chảy văn hóa Hà Nội hiện đại
Làng đúc đồng Ngũ Xã, nằm giữa lòng Hà Nội hiện đại, là một minh chứng sống động cho những nỗ lực bảo tồn nghề truyền thống trong bối cảnh đô thị hóa không ngừng. Nghề đúc đồng tại đây, vốn khởi nguồn từ thế kỷ 17, đã phải đối mặt với nhiều thách thức khi diện mạo đô thị thay đổi và những giá trị thủ công bị lấn át bởi sản phẩm công nghiệp.
Tuy nhiên, nhờ sự tâm huyết của các nghệ nhân và sự hỗ trợ từ chính quyền địa phương, nghề đúc đồng vẫn được duy trì như một biểu tượng văn hóa độc đáo. Những tác phẩm tinh xảo như tượng Phật, lư hương hay chuông đồng không chỉ mang giá trị thẩm mỹ mà còn truyền tải tinh thần dân tộc qua từng đường nét.
Bên cạnh đó, làng Ngũ Xã còn được xem là một bảo tàng sống, nơi lưu giữ và truyền lại tinh hoa của nghề thủ công Việt Nam. Tại địa chỉ 178 Trấn Vũ, du khách có thể tham quan các không gian trưng bày sản phẩm đúc đồng truyền thống, chiêm ngưỡng những tác phẩm nghệ thuật độc đáo và hiểu thêm về quá trình chế tác.
Làng đúc đồng Ngũ Xã – Tinh hoa bảo tồn văn hoá Việt
Trong suốt quá trình hình thành và phát triển, với tình yêu đất nước và văn hóa, người dân làng nghề đúc đồng Ngũ Xã qua các thế hệ đã vượt qua nhiều khó khăn của biến động lịch sử xã hội, quyết tâm truyền nghề và giữ lấy nghề không bị mai một.
Nguồn gốc lịch sử
Làng đúc đồng Ngũ Xã được hình thành từ thế kỷ 17, vào thời Hậu Lê. Nghề đúc đồng nơi đây bắt nguồn từ việc các nghệ nhân của năm làng nghề đúc đồng nổi tiếng ở vùng Kinh Bắc và Thanh Hóa được triều đình quy tụ về khu vực ven Hồ Trúc Bạch, Hà Nội, để dễ dàng cung cấp các sản phẩm đồng phục vụ cho triều đình. Từ đó, làng Ngũ Xã ra đời và trở thành một trung tâm sản xuất các sản phẩm đúc đồng tinh xảo.
Người khai sáng nghề đúc đồng tại Ngũ Xã được xem là các bậc thợ giỏi từ các làng nghề truyền thống trước đó. Với tay nghề cao, họ đã nhanh chóng xây dựng nên danh tiếng cho làng, không chỉ ở Thăng Long mà còn lan tỏa ra khắp các vùng khác. Những nghệ nhân đầu tiên ở Ngũ Xã đã truyền nghề qua nhiều thế hệ, tạo nên một truyền thống bền vững.
Ban đầu, làng Ngũ Xã chủ yếu đúc các vật dụng phục vụ triều đình, như chuông, tượng Phật, lư hương, và các đồ thờ cúng. Đây là những sản phẩm đòi hỏi độ tỉ mỉ, tinh xảo và tay nghề cao. Ngoài ra, các sản phẩm như nồi đồng, mâm đồng, hay các vật dụng dân dụng khác cũng được chế tác để phục vụ nhu cầu của người dân.
Vai trò nghề đúc đồng Ngũ Xã trong các thời kỳ lịch sử
Nghề đúc đồng Ngũ Xã đạt được bước phát triển mạnh mẽ dưới thời Hậu Lê, khi triều đình chú trọng vào việc xây dựng các công trình tôn giáo và cung cấp các vật phẩm nghi lễ. Các nghệ nhân tài hoa từ năm làng nghề nổi tiếng đã quy tụ về vùng ven Hồ Trúc Bạch, hình thành làng Ngũ Xã.
Trong giai đoạn chiến tranh chống thực dân Pháp, làng nghề đúc đồng Ngũ Xã chịu nhiều ảnh hưởng từ tình hình đất nước. Nhiều nghệ nhân phải tạm ngừng sản xuất hoặc chuyển sang chế tạo các vật dụng phục vụ chiến tranh, như vỏ đạn hay dụng cụ chiến đấu. Kinh tế khó khăn và tình hình bất ổn khiến nghề đúc đồng gặp nhiều thách thức, nhưng tinh thần yêu nước và sự gắn bó với nghề của các nghệ nhân vẫn giúp giữ lửa cho làng nghề.
Sau thời kỳ chiến tranh, đặc biệt từ những năm đổi mới, nghề đúc đồng Ngũ Xã dần hồi phục và phát triển trong bối cảnh Hà Nội hiện đại hóa. Các nghệ nhân không chỉ tiếp tục bảo tồn các kỹ thuật truyền thống mà còn sáng tạo ra những sản phẩm phù hợp với nhu cầu hiện đại, từ đồ thờ cúng đến các sản phẩm trang trí nội thất.
Công trình thủ công mỹ nghệ nổi bật từ nghề đúc đồng Ngũ Xã
Nghề đúc đồng Ngũ Xã thuộc vào hàng tinh hoa. Tại đây đã có nhiều tác phẩm còn bền vững và vang mãi, gắn liền với những địa danh nổi tiếng của Thủ đô và đất nước. Các sản phẩm đều có độ tinh xảo và kỹ thuật đỉnh cao.
Đức phật A Di Đà – Chùa Ngũ Xã
Tượng Phật A Di Đà tại chùa Ngũ Xã (hay còn gọi là chùa Thần Quang), tọa lạc tại phố Ngũ Xã, quận Ba Đình, Hà Nội, là một trong những kiệt tác nghệ thuật đúc đồng nổi tiếng của làng nghề Ngũ Xã. Bức tượng này được chế tác vào thế kỷ 17, dưới thời Hậu Lê, và được xem là một biểu tượng văn hóa tâm linh đặc sắc, đồng thời minh chứng cho kỹ thuật đúc đồng đạt đến đỉnh cao của các nghệ nhân Ngũ Xã.
Điểm nổi bật của tượng Phật A Di Đà là kích thước khổng lồ và sự tinh xảo trong từng chi tiết. Tượng cao 3,95m, nặng gần 10 tấn, được đúc nguyên khối bằng đồng đỏ – một kỹ thuật vô cùng khó khăn và hiếm có ở thời kỳ đó.
Từng đường nét trên bức tượng thể hiện sự uy nghi, từ bi và thanh thoát của Đức Phật, mang lại cảm giác an lành và trang nghiêm cho những ai chiêm bái. Đây không chỉ là một công trình nghệ thuật mà còn là biểu tượng văn hóa – tôn giáo quan trọng của Phật giáo Việt Nam.
Đức huyền thiên Trấn Vũ – Đền Quán Thánh
Tượng Đức Huyền Thiên Trấn Vũ tại đền Quán Thánh, nằm trên đường Quán Thánh, quận Ba Đình, Hà Nội, là một kiệt tác nghệ thuật đúc đồng nổi tiếng của làng nghề Ngũ Xã. Đền Quán Thánh là một trong Thăng Long Tứ Trấn, được xây dựng từ thời Lý, và bức tượng Đức Trấn Vũ là điểm nhấn quan trọng, thu hút đông đảo du khách đến chiêm bái và tìm hiểu văn hóa, lịch sử.
Bức tượng Đức Huyền Thiên Trấn Vũ cao 3,96m, nặng khoảng 4 tấn, được chế tác hoàn toàn từ đồng đỏ vào thế kỷ 17, dưới triều Lê. Tượng khắc họa hình ảnh Đức Trấn Vũ với vẻ uy nghi, mạnh mẽ, tay cầm kiếm, chân đạp rùa và rắn – biểu tượng của sự trừ tà, bảo vệ đất nước và người dân. Đây là một tác phẩm không chỉ thể hiện trình độ đúc đồng tinh xảo mà còn mang giá trị tâm linh sâu sắc, trở thành biểu tượng văn hóa quan trọng của Hà Nội.
Tượng Hồ Chủ Tịch – Văn phòng Chủ tịch nước
Tượng Hồ Chí Minh đặt tại Văn phòng Chủ tịch nước, nằm ở số 2 Hùng Vương, quận Ba Đình, Hà Nội, là một tác phẩm nghệ thuật bằng đồng có ý nghĩa lịch sử và văn hóa đặc biệt. Bức tượng được chế tác bởi các nghệ nhân tài hoa của làng nghề đúc đồng Ngũ Xã, tượng trưng cho sự kính trọng và tôn vinh vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc Việt Nam.
Tượng được đúc bằng đồng đỏ nguyên khối với chiều cao uy nghi, tái hiện hình ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh trong dáng ngồi điềm tĩnh và gần gũi. Từng chi tiết trên bức tượng, từ nét mặt nhân từ, ánh mắt ấm áp đến tư thế ung dung, đều thể hiện sự giản dị mà vĩ đại của Bác. Tác phẩm không chỉ mang giá trị nghệ thuật mà còn là biểu tượng tinh thần sâu sắc, gắn liền với hình ảnh của một nhà lãnh đạo vĩ đại đã cống hiến cả đời mình cho đất nước.
Sản phẩm đúc đồng làng nghề Ngũ Xã
Những bức tượng Phật như tượng A Di Đà, Quan Âm, hoặc Tam Thế không chỉ là kiệt tác nghệ thuật mà còn chứa đựng giá trị tâm linh sâu sắc, thường được đặt trong các chùa lớn hoặc không gian thờ tự trang nghiêm để mang lại sự thanh tịnh và bình an.
Chuông đồng của Ngũ Xã được chế tác với kỹ thuật đặc biệt, tạo ra âm thanh vang vọng và hài hòa, là biểu tượng của sự kết nối giữa con người và cõi tâm linh, được các chùa và đền thờ trên khắp cả nước ưa chuộng.
Đỉnh đồng và lư hương không chỉ là vật dụng thờ cúng quan trọng, biểu trưng cho sự tôn kính tổ tiên, mà còn là những tác phẩm nghệ thuật với hoa văn khắc chạm tinh xảo, thể hiện tay nghề bậc thầy của các nghệ nhân.
Bát nhang đồng được chế tác với các chi tiết hoa văn truyền thống, không chỉ bền vững mà còn mang ý nghĩa tâm linh, giúp duy trì sự kết nối giữa thế giới thực tại và cõi tâm linh trong đời sống người Việt.
Tượng chân dung từ đồng tại Ngũ Xã được chế tác với độ chân thực và thần thái cao, là cách lưu giữ hình ảnh người thân yêu hoặc những nhân vật lịch sử quan trọng qua thời gian, vừa mang tính nghệ thuật vừa có giá trị kỷ niệm.
Các sản phẩm như đèn đồng, mâm đồng hay tranh đồng nghệ thuật không chỉ làm đẹp không gian sống mà còn thể hiện sự sang trọng, phong cách truyền thống đậm nét, phù hợp với cả kiến trúc cổ điển và hiện đại.
Tượng rồng, nghê, hổ, hoặc các linh vật phong thủy được chế tác công phu, mang ý nghĩa trấn giữ, bảo vệ gia đình khỏi tà khí, đồng thời thu hút tài lộc và may mắn, phù hợp với cả không gian thờ cúng lẫn trưng bày.
Di chuyển đến làng đúc đồng Ngũ Xã như thế nào?
Làng đúc đồng Ngũ Xã hiện đang trở thành một điểm đến du lịch khám phá văn hóa và lịch sử của rất nhiều du khách. Nằm ở trung tâm Thủ đô, có rất nhiều cách để bạn có thể di chuyển đến làng đúc đồng Ngũ Xã.
Phương tiện cá nhân: ô tô, xe máy
Bạn có thể lựa chọn phương tiện cá nhân để di chuyển tham quan làng đúc đồng Ngũ Xã. Làng đúc đồng Ngũ Xã nằm tại phố Ngũ Xã, phường Trúc Bạch, quận Ba Đình, Hà Nội. Khu vực này nằm ngay gần Hồ Trúc Bạch và cách trung tâm thành phố Hà Nội không xa.
Nếu bạn di chuyển từ Hồ Hoàn Kiếm bạn đi theo đường Đinh Tiên Hoàng, rẽ vào đường Hàng Bài. Đi thẳng lên đường Tràng Thi, sau đó rẽ vào đường Điện Biên Phủ. Tiếp tục theo đường Yên Phụ, rẽ vào đường Thanh Niên (đường ven Hồ Tây).Khi đến ngã ba đường Thanh Niên – Ngũ Xã, rẽ vào phố Ngũ Xã, nơi làng nghề nằm.
Nếu bạn di chuyển từ phía Cầu Giấy, bạn đi theo đường Phạm Hùng hoặc Trần Duy Hưng để vào trung tâm Hà Nội qua Kim Mã. Tiếp tục di chuyển qua đường Nguyễn Thái Học đến đường Yên Phụ. Đi theo lộ trình tương tự qua đường Thanh Niên đến phố Ngũ Xã.
Phương tiện công cộng
Để di chuyển đến làng đúc đồng Ngũ Xã bạn có thể sử dụng phương tiện công cộng xe bus với giá vé 8.000 VNĐ/lượt. Dưới đây là một vài tuyến xe bus bạn có thể tham khảo:
- Tuyến 50A: Lộ trình từ Long Biên, đến Sân vận động Quốc gia Mỹ Đình, đi qua đường Thanh Niên gần làng Ngũ Xã.
- Lộ trình từ Bến xe Yên Nghĩa đến Xuân Đỉnh, có điểm dừng trên đường Thụy Khuê, cách làng Ngũ Xã khoảng 300m.
Xe công nghệ (điều hướng về Xanh SM)
Xe điện Xanh SM là một lựa chọn tiện lợi, thân thiện với môi trường để di chuyển đến làng đúc đồng Ngũ Xã. Dịch vụ mang đến trải nghiệm di chuyển êm ái và bảo vệ môi trường. Bạn có thể dễ dàng đặt xe qua ứng dụng của Xanh SM theo đường link: Tải app hoặc gọi vào số tổng đài 1900 2088 để được hỗ trợ.
Xanh SM cung cấp dịch vụ xe công nghệ thuận tiện, nhanh chóng và an toàn (Ảnh: Xanh SM)
Với mạng lưới xe rộng khắp cả nước và giá cước minh bạch, Xanh SM phù hợp cho cả những chuyến đi ngắn trong nội thành Hà Nội và cả những đoạn đường dài. Bởi Xanh SM cung cấp cả dịch vụ di chuyển 2 bánh nhanh chóng, và dịch vụ di chuyển 4 bánh phù hợp cho cả gia đình.
Khám phá các điểm đến lân cận làng đúc đồng Ngũ Xã
Để có một trải nghiệm văn hóa lịch sử trọn vẹn tại Thủ đô Hà Nội, bạn cũng có thể liệt kê thêm vào danh sách những địa điểm tham quan nổi tiếng gần làng đúc đồng Ngũ Xã dưới đây nhé!
Lăng chủ tịch Hồ Chí Minh
Chỉ cách làng đúc đồng Ngũ Xã khoảng 2km, Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh là một trong những di tích lịch sử và văn hóa quan trọng nhất tại Hà Nội. Lăng nằm ở trung tâm Quảng trường Ba Đình – Nơi Bác đã đọc bản Tuyên ngôn độc lập năm 1045.
Với kiến trúc uy nghi, trang nghiêm, lăng được xây dựng bằng cách loại vật liệu quý từ khắp mọi miền đất nước, thể hiện lòng kính yêu và biết ơn sâu sắc của nhân dân Việt Nam. Điểm ấn tượng tại Lăng Chủ tịch đó là nghi thức thượng cờ và hạ cờ mỗi ngày.
Du khách khi đến đây không chỉ được chiêm ngưỡng không gian trang nghiêm bên trong lăng mà còn được trải nghiệm vườn cây xanh tươi xung quanh khu vực. Lăng là minh chứng sống động cho lòng tri ân và sự tự hào của người Việt Nam đối với Bác Hồ.
Đền Quán Thánh
Đền Quán Thánh cách làng đúc đồng Ngũ Xã khoảng 1km, bạn chỉ mất khoảng 10 -15 phút di chuyển là có thể tới đền. Đền Quán Thánh là một trong “Tứ trấn Thăng Long”. Ngôi đền này có lịch sử hơn 1000 năm, thờ Huyền Thiên Trấn Vũ – một vị thần bảo hộ phương Bắc trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam.
Điểm gây ấn tượng nhất đối với du khách tại đền đó là không gian linh thiêng, cổ kính với những bức chạm khắc tinh xảo, cùng pho tượng đồng uy nghi, được đúc tại làng đúc đồng Ngũ Xã. Đây là nơi thu hút du khách để tìm hiểu về lịch sử, văn hóa, cũng như cầu nguyện bình an và may mắn.
Chùa Trấn Quốc
Chùa Trấn Quốc là một trong những ngôi chùa cổ nhất Việt Nam, tọa lạc trên một bán đảo nhỏ bên Hồ Tây. Chùa được xây dựng từ thế kỷ VI dưới triều đại Lý Nam Đế với tên gọi ban đầu là chùa Khai Quốc.
Chùa Trấn Quốc có kiến trúc độc đáo với tòa tháp Bảo Tháp Lục Độ Đài Sen cao 11 tầng, khuôn viên nổi bật với cây bồ đề được chiết từ cây bồ đề nơi Đức Phật giác ngộ ở Ấn Độ. Chùa không chỉ là nơi hành hương và lễ bái của các Phật tử mà còn thu hút nhiều du khách trong nước và ngoài nước khám phá về vẻ đẹp thiên nhiên và giá trị lịch sử văn hóa.
FAQ – Mọi người cũng hỏi về làng đúc đồng Ngũ Xã
Là một trong bốn nghề quan trọng, nổi tiếng trong đời sống Kinh kỳ thời xưa, làng nghề đúc đồng Ngũ Xã là một minh chứng sống về lịch sử, giá trị văn hóa của đất nước. Để có một trải nghiệm tham quan làng nghề trọn vẹn, bạn hãy tham khảo những giải đáp thắc mắc về làng nghề đúc đồng Ngũ Xã dưới đây.
Xem các sản phẩm trưng bày của làng đúc đồng Ngũ Xã ở đâu?
Để chiêm ngưỡng và mua sắm các sản phẩm của làng nghề đúc đồng Ngũ Xã, bạn có thể tham khảo một vài địa điểm sau:
- Xưởng đúc đồng truyền thống Ngũ Xã: Xưởng nằm trên đường Hồng Hà, Tây Hồ, Hà Nội, là nơi người thợ đồng Ngũ Xã sản xuất và chế tác các sản phẩm thủ công mỹ nghệ.
- Điểm giới thiệu và bán sản phẩm OCOP gắn với nghề truyền thống đúc đồng Ngũ Xã. Địa điểm này nằm trên đảo Ngọc – Ngũ Xã, là phố đi bộ và ẩm thực mới của Thủ đô.
- Chùa Thần Quang: Chùa nằm ngay tại làng Ngũ Xã, chùa Thần Quang là nơi lưu giữ pho tượng Phật A Di Đà bằng đồng đầu tiên ở Việt Nam, được xem là một trong những tác phẩm tiêu biểu của làng nghề.
Ông tổ nghề đúc đồng hiện đang được thờ ở đâu?
Ông tổ nghề đúc đồng Việt Nam được tôn vinh là Thiên sư Nguyễn Minh Không, còn gọi là Lý Quốc Sư. Sau khi ông mất, nhân dân làng Đàm Xá (nay thuộc xã Gia Vân, huyện Gia Viễn, tỉnh Ninh Bình) đã biến chùa Viên Quang thành nơi thờ tự ông, còn gọi là đền thờ Đức Thánh Nguyễn.
Tượng đồng giá bao nhiêu?
Giá của các sản phẩm tượng đồng tại làng đúc đồng Ngũ Xã phụ thuộc vào nhiều yếu tố như kích thước, độ phức tạp, chất liệu và yêu cầu cụ thể của khách hàng. Do đó, giá cả có thể dao động từ vài triệu đến hàng trăm triệu đồng cho mỗi tác phẩm.
Làng đúc đồng Ngũ Xã không chỉ là cái nôi nghệ thuật đúc đồng truyền thống mà còn là biểu tượng của sự sáng tạo và khéo léo của người Việt qua hàng trăm năm. Hãy để Xanh SM đồng hành cùng bạn trên hành trình khám phá những nét đẹp văn hóa, lịch sử của Việt Nam.
