Đình Thổ Quan – Chốn thiêng thờ phụng “Thượng đẳng phúc thần”

Đình Thổ Quan là di tích lịch sử nằm trên vùng đất cổ của kinh thành Thăng Long. Ngôi đình được xây dựng vào mùa xuân năm Thành Thái Giáp Ngọ (1894), theo ghi chép trên bia đá còn lưu giữ. Với giá trị văn hóa đặc sắc, đình làng Thổ Quan Khâm Thiên là điểm đến ý nghĩa đối với những ai yêu mến lịch sử Việt Nam.

Đình Thổ Quan ở đâu? Cách di chuyển

Đình làng Thổ Quan nằm tại Số 215, Ngõ Thổ Quan, Phường Thổ Quan, Quận Đống Đa, Hà Nội. Đây là nơi thờ ba anh em họ Đào gồm Hiển Hựu, Phương Dung và Quý Minh. Cả ba vị đã được triều đình phong là “Thượng đẳng phúc thần” nhờ công lao to lớn khi tham gia cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng vào khoảng năm 40 sau Công Nguyên.

Đình làng Thổ Quan cách trục đường Chính Vành Đai 1 khoảng 300m (Ảnh: Google Maps)
Đình làng Thổ Quan cách trục đường Chính Vành Đai 1 khoảng 300m (Ảnh: Google Maps)

Phương tiện cá nhân

Để tham quan đình Thổ Quan, phương tiện ô tô hoặc xe máy cá nhân là một lựa chọn lý tưởng, mang lại sự linh hoạt cho hành trình của bạn. Tham khảo 3 lộ trình từ các Quận khác nhau để lựa chọn phương án thuận tiện nhất cho bạn.

  • Hướng từ Quận Nam Từ Liêm: CT03 – Trần Duy Hưng – Vành Đai 2 – Yên Lãng – Hoàng Cầu – Vành Đai 1 – Trung Phụng – Thổ Quan.
  • Hướng từ Quận Hai Bà Trưng: Lê Thanh Nghị – Giải Phóng – Vành Đai 1 – Xã Đàn – Trung Phụng – Thổ Quan.
  • Hướng từ Quận Thanh Xuân: Nguyễn Trãi – Tây Sơn – Nguyễn Lương Bằng – Vành Đai 1 – Trung Phụng – Thổ Quan.

Phương tiện công cộng

Nếu bạn muốn tiết kiệm chi phí và lựa chọn một phương án di chuyển thân thiện với môi trường, các tuyến xe buýt công cộng là lựa chọn phù hợp để đến đình Thổ Quan.

  • Trạm số 398 Phố Xã Đàn: Các tuyến xe buýt 25, 28, 99, 142, E08 có điểm dừng tại đây, cách đình khoảng 400m, từ đó bạn có thể đi bộ vào di tích.
  • Trạm Đài Tưởng Niệm Phố Khâm Thiên: Các tuyến xe buýt 01, 09B, 30 đón trả khách tại vị trí này, cách đình khoảng 600m.

Xe điện Xanh SM

Nếu bạn đang có nhu cầu tham quan đình Thổ Quan, Xe điện Xanh SM là một lựa chọn hoàn hảo, vừa hiện đại vừa tiện lợi. Xanh SM cung cấp mức cước phí minh bạch, không thay đổi trong điều kiện thời tiết xấu hay giờ cao điểm. Ứng dụng đặt xe dễ sử dụng với giao diện thân thiện, giúp bạn quản lý chuyến đi một cách thuận tiện.

Quét mã QR tải nhanh ứng dụng Xanh SM (Ảnh: Xanh SM)
Quét mã QR tải nhanh ứng dụng Xanh SM (Ảnh: Xanh SM)

Dịch vụ đẳng cấp 5 sao của Xanh SM còn được thể hiện qua đội ngũ tài xế chuyên nghiệp, thân thiện và luôn nhiệt tình hỗ trợ khách hàng. Bạn có thể đặt xe dễ dàng theo hai cách:

  • Cách 1: Gọi trực tiếp đến tổng đài 1900 2088 để đặt xe nhanh chóng.
  • Cách 2: Tải ứng dụng Xanh SM TẠI ĐÂY và đặt xe chỉ với vài thao tác đơn giản.

Đừng quên kiểm tra mục “Ưu đãi” trên ứng dụng hoặc theo dõi fanpage chính thức để nhận mã giảm giá và cập nhật các chương trình khuyến mãi hấp dẫn.

Lịch sử đình làng Thổ Quan   

Đình Thổ Quan là một di tích lâu đời, gắn liền với vùng đất cổ của kinh thành Thăng Long. Theo bia đá dựng năm Thành Thái Giáp Ngọ (1894), đình được khởi công xây dựng vào mùa xuân cùng năm, gồm một tòa đình, một bệ và mái ngói, hoàn thành chỉ trong hơn một tháng.

Đình được xây dựng từ năm 1894 (Ảnh: Sưu tầm Internet)
Đình được xây dựng từ năm 1894 (Ảnh: Sưu tầm Internet)

Các dấu mốc lịch sử quan trọng:

  • Năm 1895 (Thành Thái Ất Mùi): Đình được trùng tu, tấm bia thời kỳ này ca ngợi sự hưng công của nhân dân và khẳng định ý nghĩa văn hóa, tín ngưỡng của ngôi đình.
  • Năm 1946: Trong kháng chiến chống Pháp, đình bị đốt phá nặng nề bởi thực dân Pháp.
  • Sau 1954: Ngôi đình được người dân khôi phục trên nền đất cũ, với quy mô kiến trúc mang dấu ấn của lần trùng tu cuối thế kỷ XX.
  • Tháng 8/1945: Đình từng là nơi thành lập Ủy ban cách mạng lâm thời và bầu cử đại biểu Quốc hội khóa đầu tiên, khẳng định vai trò lịch sử quan trọng trong cuộc kháng chiến.

Kiến trúc đình Thổ Quan Khâm Thiên

Đình Thổ Quan có mặt bằng tổng thể gồm các hạng mục chính như Nghi Môn, Đại Đình và Hậu Cung, được xây dựng theo kiểu “chuôi vồ”. Nghi Môn của đình được xây bằng gạch theo phong cách cổ, dẫn vào một sân đình rộng rãi lát gạch Bát Tràng. 

Hình ảnh một góc khuôn viên đình (Ảnh: Sưu tầm Internet)
Hình ảnh một góc khuôn viên đình (Ảnh: Sưu tầm Internet)

Đại Đình gồm 5 gian, xây dựng theo lối “tường hồi bít đốc” với mái lợp ngói ta. Bờ nóc được trang trí đôi rồng chầu mặt trời, thể hiện nét đẹp truyền thống. Bộ khung của Đại Đình gồm 6 bộ vì bê tông giả gỗ, thiết kế theo kiểu “Kèo cầu quá giang trốn cột”.

Họa tiết đôi rồng chầu mặt trên trên mái đình (Ảnh: Sưu tầm Internet)
Họa tiết đôi rồng chầu mặt trên trên mái đình (Ảnh: Sưu tầm Internet)

Hậu Cung nằm phía sau, được xây theo dạng chữ “Đinh”, với mái bê tông dán ngói bên ngoài. Phần sâu và cao nhất của Hậu Cung đặt ba bộ Long ngai – bài vị thờ ba vị Thành Hoàng làng cùng với nhiều món đồ Tế khí khác.

Hệ thống di vật tiêu biểu tại đình

Đình Thổ Quan, dù trải qua nhiều biến cố lịch sử, vẫn lưu giữ được nhiều hiện vật có giá trị lớn về văn hóa, lịch sử và nghệ thuật. Các di vật tiêu biểu tại đình làng Thổ Quan:

  • Thần phả: Một cuốn ghi chép chi tiết về lịch sử và thần tích liên quan đến đình.
  • Sắc phong: Hai đạo sắc phong của triều đình phong kiến, công nhận và tôn vinh công lao của các vị thần được thờ trong đình.
  • Bia đá: Ba tấm bia ghi chép về quá trình xây dựng, tu sửa và các công đức đóng góp cho đình.
  • Long ngai – Bài vị: Ba bộ Long ngai và Bài vị thờ ba vị Thành Hoàng làng.
  • Các đồ thờ: Bao gồm khám thờ, bát bửu, bảng văn, đỉnh đồng, hoành phi, câu đối và cửa võng, đều được chế tác khéo léo, mang phong cách nghệ thuật thế kỷ XIX-XX.
Đình hiện còn lưu giữ hai đạo sắc phong (Ảnh: Sưu tầm Internet)
Đình hiện còn lưu giữ hai đạo sắc phong (Ảnh: Sưu tầm Internet)

Lễ hội đình Thổ Quan   

Lễ hội đình Thổ Quan được tổ chức vào ngày 12 tháng 2 Âm lịch hàng năm, là dịp để tưởng nhớ công lao của ba vị Thành Hoàng làng. Từ đầu tháng 2, công tác chuẩn bị đã được tiến hành chu đáo, bao gồm vệ sinh đồ thờ, treo cờ thần và tổ chức lễ Mộc dục vào ngày trước lễ hội.

Các hoạt động chính của lễ hội:

  • Ngày 11 tháng 2 âm lịch: Công tác chuẩn bị hoàn tất từ sáng sớm, buổi chiều diễn ra lễ tế cáo yết Thành Hoàng và các tiết mục văn nghệ kéo dài đến tối khuya.
  • Ngày 12 tháng 2 âm lịch: Lễ hội bắt đầu với màn trống khai hội và các tiết mục múa rồng, múa lân. Sau phần diễn văn khai hội, đại biểu và nhân dân dâng lễ, thắp hương lên Thành Hoàng trong không khí trang nghiêm.
  • Nghi thức tế lễ: Được thực hiện bởi đội tế nam gồm 12 người trong trang phục truyền thống. Nghi thức kéo dài hơn 1 giờ với các tuần dâng rượu, trà, nước lên Thành Hoàng.
Biểu diễn ca trù tại lễ hội đình hàng năm (Ảnh: Sưu tầm Internet)
Biểu diễn ca trù tại lễ hội đình hàng năm (Ảnh: Sưu tầm Internet)

Phần hội diễn ra sôi động với nhiều tiết mục văn nghệ đặc sắc, bao gồm hát chèo, quan họ, ca trù và múa Sênh Tiền. Đặc biệt, màn ca trù “Đào luồn kép” kết hợp cùng biểu diễn múa đao, múa kiếm mô phỏng trận đánh của nghĩa quân Hai Bà Trưng khiến người xem ấn tượng bởi sự sống động và hào hùng.

Các điểm tham quan gần đình 

Để chuyến đi thêm phần thú vị, bạn nên kết hợp tham quan đình Thổ Quan cùng các địa điểm lịch sử và văn hóa khác gần đó.

  • Chùa Phụng Thánh (cách khoảng 0,4km): Chùa được xây dựng từ thế kỷ XII, dưới triều đại nhà Lý. Năm 1988, ngôi chùa được Bộ Văn hóa và Thông tin công nhận là Di tích kiến trúc nghệ thuật, mang giá trị lịch sử đặc biệt.
  • Đình – đền Kim Liên (cách khoảng 0,8km): Đình Kim Liên còn được biết đến với tên gọi Đền Cao Sơn. Công trình này được xây dựng vào thế kỷ XVI – XVII để thờ Cao Sơn Đại Vương, con trai của Lạc Long Quân và Âu Cơ.
  • Đàn Xã Tắc (cách khoảng 1,0km): Di tích này được phát hiện vào năm 2006 trong quá trình mở đường Kim Liên mới. Đây là nơi thờ cúng Thần Đất (Xã) và Thần Nông (Tắc), phản ánh tín ngưỡng nông nghiệp của người Việt.
Đình Kim Liên thờ con trai Lạc Long Quân và Âu Cơ (Ảnh: Sưu tầm Internet)
Đình Kim Liên thờ con trai Lạc Long Quân và Âu Cơ (Ảnh: Sưu tầm Internet)

FAQ – Mọi người cũng hỏi về đình Thổ Quan 

Các câu trả lời ngắn gọn sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn tổng quan về đình làng Thổ Quan và những thông tin liên quan.

Đình Thổ Quan thờ ai?

Đình là nơi thờ ba anh em họ Đào: Hiển Hựu, Phương Dung và Quý Minh, những người được dân làng tôn vinh là Thành Hoàng làng.

Đình Thổ Quan được xây dựng vào năm nào?

Ngôi đình hiện nay được dựng vào năm Giáp Ngọ (1894), dưới triều vua Thành Thái thứ Sáu.

Lễ hội đình Thổ Quan diễn ra vào ngày nào?

Lễ hội đình làng Thổ Quan được tổ chức vào ngày 12 tháng 2 Âm lịch hàng năm, là dịp để tưởng nhớ các vị Thành Hoàng làng.

Đình làng Thổ Quan là di tích có lịch sử hơn 100 năm, lưu giữ nhiều di vật quý giá như bia đá, sắc phong, long ngai và các đồ thờ mang giá trị văn hóa, nghệ thuật đặc sắc. Để thuận tiện di chuyển và khám phá đình Thổ Quan, hãy lựa chọn Xe điện Xanh SM – phương tiện hiện đại, an toàn và tiện lợi.

Share on facebook
Share on twitter
Share on linkedin

Bài viết gần đây